CENTRUM WYWIADOWCZE I SYTUACYJNE UE – (ang. European Union Intelligence and Situation Centre; EU IntCen) organ wywiadowczy Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) (ang. External Action Service) bezpośrednio podległej Wysokiemu Przedstawicielowi UE. Pod obecną nazwą instytucja funkcjonuje od 2015 r. Genezy Centrum upatrywać należy w uruchomionym w 2002 r. Wspólnym Centrum Sytuacyjnym UE (Situation Center; SitCen). Było ono organem pomocniczym dla Wysokiego Przedstawiciela ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, które początkowo stanowiło centrum koordynujące pracę służb wywiadowczych państw członkowskich w zakresie dobrowolnej wymiany informacji dotyczących bezpieczeństwa UE pochodzących ze źródeł otwartych i które w niewielkim tylko zakresie wykorzystywało źródła wywiadu wojskowego i cywilnego oraz raporty dyplomatyczne. Opracowywane w SitCen raporty przekazywano przedstawicielom państw członkowskich w Komitecie Politycznym i Bezpieczeństwa. Zakres funkcjonowania i współpracy SitCen uległ rozszerzeniu w konsekwencji zamachu w Madrycie (2004) o komponent kontrterrorystyczny. W wyniku reformy przeprowadzonej na podstawie traktatu lizbońskiego SitCen włączono w strukturę powołanej w 2010 r. ESDZ, funkcjonalnie autonomicznego organu Unii podlegającego Wysokiemu Przedstawicielowi Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Zmiana nazwy nastąpiła najpierw w 2012 r. (wraz z poszerzeniem zdolności analitycznych); funkcjonująca obecnie nazwa Centrum Wywiadowcze i Sytuacyjne została przyjęta w 2015 r. W 2016 r. w ramach IntCen utworzono Komórkę UE ds. Syntezy Informacji o Zagrożeniach Hybrydowych, której zadaniem jest gromadzenie i analiza informacji niejawnych i jawnych dotyczących → zagrożeń hybrydowych, pochodzących od różnych zainteresowanych stron. W 2019 r. IntCen przeniesiono w strukturze ESDZ pod bezpośrednią podległość Wysokiego Przedstawiciela. W jego skład wchodzą dwie komórki organizacyjne zajmujące się analizą wywiadowczą i raportowaniem (Incent.1) oraz wsparciem i badaniami nad otwartymi źródłami (OSR) (Incent.2). [Juliusz Sikorski]

Literatura: 2021 Annual Activity Report European External Action Service, https://www.eeas.europa.eu/eeas/annual-reitprts_en#10818 [dostęp: 18.11.2022] • A. Gruszczak, Europejska wspólnota wywiadowcza, Kraków 2014.