DESTABILIZACJA – słownikowo stan zachwiania czegoś, co przestaje lub przestało prawidłowo (normalnie) funkcjonować w wyniku naruszenia istniejącej równowagi. W odniesieniu do funkcjonowania państwa destabilizacja [dest.] dotyczy systemu politycznego, gospodarczego i społecznego państwa, odnosi się do sytemu władz, rządu, porządku prawnego, bezpieczeństwa państwa. Stanowi efekt działań zmierzających do: utraty władzy lub kontroli przez rząd lub grupę polityczną; uczynienie sytuacji politycznej i/lub gospodarczej mniej silną albo bezpieczną poprzez spowodowanie celowych zmian i ewentualne wykorzystanie wewnętrznych słabości podmiotu, które spowodują trudności wypełniania podstawowych funkcji przez państwo. Działania destabilizacyjne mogą godzić w dobro innych społeczności, utrudniać osiąganie przez nie celów ekonomicznych i politycznych, a przez to destabilizować strukturę społeczną i być zagrożeniem dla stabilności i bezpieczeństwa państwa. Działania te mogą pochodzić z otoczenia zewnętrznego, ale także dokonywać się (i mieć swoje źródło) w ramach danego państwa. Dest. może np. stanowić efekt słabości, niewydolności systemu politycznego danego państwa, jak również długotrwałych konfliktów politycznych. Nasilenie zjawisk → korupcji w odniesieniu do struktur państwowych, w tym np. w zakresie procesów legislacyjnych, może przyczyniać się do dest. państwa. Pojęcie dest. państwa bywa wykorzystywane jako argument stosowany w walce politycznej, w ramach sekurytyzacyjnej praktyki konstruowania zagrożeń przez elity państwa w celu oddziaływania na postawy i poglądy społeczeństwa, mediów [→ sekurytyzacja].

Dest. to proces złożony, uwarunkowana jest wystąpieniem przyczyny (grupy przyczyn) zwanej destabilizatorem, która swoją siłą powoduje utratę stanu pewności/trwałości/równowagi lub zakłóca spokojny/normalny rozwój podmiotu. Źródłami dest. mogą być m.in.: → terroryzm, → wojna, konflikt pomiędzy państwami, niestabilność ekonomiczna i polityczna, kryzys wewnętrzny państwa, konflikt narodowościowy/etniczny i/lub religijny w ramach państwa, wojna domowa, zubożenie społeczeństwa, sankcje destabilizacyjne, → wojna psychologiczna, → dezinformacja. [Jarosław Keplin]

Literatura: G. Merom, Democracy, Depend’ncy, and Destabilization: The Shaking of Allende’s Regime, „Political Science Quarterly” 1990, nr 105(1).