DOKTRYNA WOJSKOWA – (militarna) obowiązująca w danym podmiocie (państwo, sojusz, koalicja) i jego → siłach zbrojnych koncepcja (strategiczna, operacyjna, taktyczna, przygotowawcza itp.) obejmująca system (zespół, zestaw) oficjalnych (wyrażanych formalnie przez polityczno-strategiczne kierownictwa i dowództwa wojskowe) poglądów oraz praktycznych zaleceń (postanowień prawnych, regulaminów, wytycznych, instrukcji, planów operacyjnych, programów przygotowawczych modernizacji technicznej, szkolenia, transformacji organizacyjnej itp.) w dziedzinie przygotowania sił zbrojnych i ich użycia przez władze polityczne oraz prowadzenia działań zbrojnych w obronie (państwa, sojuszu, koalicji) przed zewnętrznymi zagrożeniami militarnymi (zbrojnymi). Według definicji Akademii Obrony Narodowej doktryna wojskowa [d.wojsk.] jest to jedna z doktryn państwa dotycząca przyjętych przez jego kierownictwo poglądów, założeń i zasad działania w dziedzinie wojskowości.

Fundamentem takiego definiowania d.wojsk. na poziomie strategicznym jest jedna z naczelnych zasad organizacji państwa rzymskiego – pierwszeństwo władz cywilnych w strukturze władzy, wyrażane w łacińskiej maksymie cedant arma togae (niech oręż ustąpi przed togą). Siły zbrojne zgodnie z tą odwieczną zasadą traktować należy jako instrument polityki. D.wojsk. jest w istocie doktryną polityczną, doktryną polityki wojskowej państwa. Jako że siły zbrojne są instrumentem polityki państwa, sprawowania zarówno jego funkcji zewnętrznej, jak i wewnętrznej, powinnością państwa (jego kierownictwa) jest określenie założeń, zasad, roli i miejsca wojska w ich realizacji. Siły zbrojne są wykorzystywane jako narzędzie polityki zarówno w stanie pokoju, jak i w stanach kryzysów oraz wojny. D.wojsk. w swoich treściach ustala (powinna ustalać) jednolite poglądy przede wszystkim na: miejsce i rolę sił zbrojnych w państwie; podstawowe zadania sił zbrojnych w stanach pokoju, kryzysu oraz wojny; charakter sił zbrojnych (defensywność, ofensywność); typ armii (zawodowa, z poboru, milicyjna); liczebność, strukturę (rodzaje sił zbrojnych); realizację cywilnej kontroli nad siłami zbrojnymi; uczestnictwo sił zbrojnych w sojuszach, koalicjach; udział w operacjach wojskowych poza granicami kraju (w tym operacjach poniżej progu wojny, pokojowych, stabilizacyjnych, humanitarnych itp.)

Obok doktryny całych sił zbrojnych istnieją także doktryny poszczególnych ich rodzajów oraz rodzajów wojsk, a także doktryny różnych rodzajów i typów operacji wojskowych (połączonych, tj. prowadzonych z użyciem więcej niż jednego rodzaju sił zbrojnych, operacji lądowych, powietrznych, specjalnych, morskich, desantowych, logistycznych itp.), jak również dziedzin przygotowań wojskowych (np. szkolenia, transformacji organizacyjnej, modernizacji technicznej itp.).

Nie ma jednego dokumentu zatytułowanego „doktryna wojskowa”, jej zasadnicze treści zawarte są w konstytucji (lakonicznie), ustawach oraz dokumentach szczebla rządowego. [Bolesław Balcerowicz, Stanisław Koziej]

Literatura: B. Balcerowicz, Siły zbrojne w stanie pokoju, kryzysu i wojny, Warszawa 2010 • S. Koziej, Teoria sztuki wojennej, Warszawa 2011 • Z. Trejnis, Siły zbrojne w państwie demokratycznym i autorytarnym, Toruń 1997.