DWUBIEGUNOWOŚĆ – termin odnoszący się do ładu międzynarodowego w okresie → zimnej wojny (1946‒1991) określający stan polaryzacji wokół dwóch przeciwstawnych supermocarstw ZSRR i USA oraz utworzonych przez nie bloków polityczno-wojskowych. W praktyce dwubiegunowość oznaczała podział Europy, a w dużej części także świata, na dwie strefy wpływów i układ sił Wschód–Zachód. Przez pojęcie Wschód rozumiano kraje socjalistyczne w Europie i Azji na czele z ZSRR, natomiast Zachód to uprzemysłowione kraje kapitalistyczne z USA na czele. Stworzony po drugiej wojnie światowej → ład jałtańsko-poczdamski charakteryzował się rywalizacją oraz chęcią powstrzymania ekspansywnych tendencji rywala, napięciami i kryzysami, jednak bez wchodzenia w bezpośrednią konfrontację zbrojną. Poza dwubiegunowym układem sił pozostawała część państw szukająca własnej drogi między Wschodem a Zachodem, tzw. państwa niezaangażowane zgromadzone w Ruchu Państw Niezaangażowanych. [Wojciech Tomasz Modzelewski]

Literatura: L.E. Davis, The Cold War Begins: Soviet-American Conflict over Eastern Europe, Princeton 1974 • J.L. Gaddis, Zimna wojna. Historia podzielonego świata, Kraków 2007 • F.J. Harbutt, The Iron Curtain: Churchill, America, and the Origins of the Cold War, Oxford 1986.