DYKTATURA WOJSKOWA – system rządów powstały najczęściej w wyniku zamachu stanu, w wyniku którego najwyższe organy państwowe (łącznie z głową państwa) są kierowane przez zawodowych żołnierzy, najczęściej posiadających wysokie stopnie oficerskie lub generalskie, pełniących zarazem funkcje kierownicze w siłach zbrojnych i stosujących wojskowe metody działania w procesie zarządzania oraz kierowania sprawami państwowymi; jeden z rodzajów → dyktatury [dyk.] jako niedemokratycznej formy sprawowania rządów. Tak jak w innych formach dykt., minimalizowana jest rola partii politycznych i oddolnych inicjatyw społecznych na rzecz wojskowych, którzy stają się naturalnym zapleczem politycznym, z którego rekrutują się kadry urzędnicze. Częstym zjawiskiem jest przejmowanie przez wojskowych kompetencji przynależnych dla wymiaru sprawiedliwości. Współczesne dykt. wojskowe łamią prawa człowieka, ograniczane są swobody i wolności obywatelskie, co z kolei powoduje nakładanie sankcji na te państwa i ich rządy przez społeczność międzynarodową.

Dykt. wojskowe w XX w. rozwinęły się głównie w krajach Ameryki Południowej, Azji, Afryki oraz Europy. Najbardziej znane przykłady to m.in.: Chile w okresie rządów gen. Augusto Pinocheta, Grecja za czasów gen. Georgiosa Zoitakisa, Haiti w okresie rządów klanu rodziny Duvalierów oraz w czasie rządów gen. Raula Cédrasa, Korea Południowa, gdy rządził gen. Park Chung-hee, Peru w czasie rządów gen. Velasco Alvarado, Tajwan w okresie rządów Czang Kaj-szeka, Zair pod rządami płk Mobutu SeseSeko, Panama w czasie rządów gen. Omara Torrijosa i gen. Manuela Noriegi, Libia, gdy władzę sprawował płk Mu’ammar al-Kaddafi. [Tadeusz Kubaczyk, Arkadiusz Meller]

Literatura: M. Bankowicz, W. Kozub-Ciembroniewicz, Dyktatury i tyranie. Szkice o niedemokratycznej władzy, Kraków 2007 • M. Halberstam, Totalitarianism and the Modern Conception of Politics, New Haven, London 1999 • Totalitaryzm. Wybrane problemy teorii i praktyki, red. T. Wallas, Poznań 2003.