AGRESJA PODPROGOWA – działania wojenne, których rozmach i skala są celowo ograniczane i utrzymywane przez → agresora na poziomie poniżej dającego się w miarę jednoznacznie zidentyfikować progu regularnej, otwartej wojny. W tym celu do agresji wykorzystywane są – oprócz całej gamy środków niemilitarnych – także formacje zbrojne, ale działające w sposób skryty, zakamuflowany, „pod fałszywą flagą” (ich przykładem były tzw. zielone ludziki z rosyjskiej operacji na Krymie w 2014, czyli uzbrojeni żołnierze nieposiadający dystynkcji wojskowych ani innych wyróżników, które pozwalałyby na określenie ich narodowości), a także różne niepaństwowe, pozarządowe formacje wojskowe (jak rosyjska Grupa Wagnera). Ważną właściwością agresji podprogowej jest osiąganie przyjętych celów z jednoczesnym powodowaniem trudności w uzyskaniu konsensusu decyzyjnego w reakcji na nią zaatakowanego podmiotu, zwłaszcza zbiorowego, społeczności międzynarodowej, a w szczególności międzynarodowych organizacji bezpieczeństwa. [Stanisław Koziej]

Literatura: S. Koziej, Rozważania o bezpieczeństwie. O bezpieczeństwie narodowym Polski w latach 2010–2015 w wystąpieniach i referatach szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2016 • S. Koziej, Neozimnowojenny charakter konfrontacji Rosji z Zachodem: istota i treść nowej zimnej wojny wydanej Zachodowi przez Rosję w drugiej dekadzie XXI w. [w:] Rywalizacja Federacji Rosyjskiej na arenie międzynarodowej i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa, red. nauk. M. Banasik, Warszawa 2020 • Zagrożenia i wyzwania bezpieczeństwa współczesnego świata, red. I. Oleksiewicz, K. Stępień, Warszawa 2016.