Powrót

Szczegóły Hasła

DZIAŁANIA NIEKONWENCJONALNE


DZIAŁANIA NIEKONWENCJONALNE – działania wojskowe realizowane na terytorium zajętym przez przeciwnika, zazwyczaj z udziałem ugrupowań konspiracyjnych (oddziałów partyzanckich), → służb specjalnych i agencji rządowych, w celu umożliwienia ruchowi oporu lub rebeliantom wywierania wpływu na przeciwnika, zakłócania jego działań, dezorganizowania sił okupacyjnych, obniżania ich potencjału bojowego i morale lub obalenia rządu ustanowionego przez okupanta. Na działania niekonwencjonalne [dz.niekon.] składa się szerokie spektrum przedsięwzięć, zazwyczaj długotrwałych, militarnych, ale również paramilitarnych, prowadzonych głównie przez miejscowe (lokalne) siły, które są odpowiednio zorganizowane, wyszkolone, wyposażone, wspierane i dowodzone z zewnątrz. Dz.niekonw. obejmują: → działania partyzanckie; skryte lub jawne działania dywersyjne; działania sabotażowe; działania wywiadowcze; działania z zakresu unikania lub ucieczki. Ich częścią składową mogą być również operacje informacyjne, operacje psychologiczne oraz współpraca cywilno-wojskowa. Dz.niekonw.
są realizowane w ramach wzajemnie ze sobą połączonych i skoordynowanych faz: przygotowanie, wstępny kontakt, przenikanie, organizowanie, budowanie, realizacja i przekształcanie. Przygotowanie jest fazą, której celem jest dokonanie oceny czynników mających wpływ na realizację przyszłych działań. Analizie poddawany tu jest przede wszystkim wspierany ruch oporu, jego słabe i mocne strony, poziom wyszkolenia członków organizacji oraz możliwości zabezpieczenia logistycznego planowanych działań. Wstępny kontakt jest fazą, w której następuje nawiązanie współdziałania z dowództwem ruchu oporu. Nawiązanie kontaktu służy m.in. uzyskaniu informacji co do zamiarów działania ruchu oporu, jego celów oraz weryfikacji zgodności i wiarygodności informacji pozyskanych w fazie pierwszej. Przenikanie to faza, w której następuje przeniknięcie grupy rekonesansowo-przygotowawczej do rejonu przyszłego działania, połączenie się jej z siłami ruchu oporu oraz weryfikacja i potwierdzenie dotychczas posiadanych danych. Zadaniem tej grupy jest również stworzenie warunków do przyjęcia sił głównych, których przeniknięcie nastąpi w ostatnim etapie tej fazy. Podczas etapu organizowania nawiązane zostają relacje pomiędzy elementami wojsk przenikających a ruchem oporu; celem jest określenie potrzeb w zakresie zapewnienia sprawnego dowodzenia oraz wsparcia logistycznego umożliwiającego realizację działań ruchu oporu w warunkach przedłużającego się konfliktu. Budowanie ma na celu rozwijanie struktur ruchu oporu, zaplecza i partyzantki zgodnie z wymaganiami i potrzebami określonymi w fazie poprzedniej; dokonywane jest wówczas właściwe przygotowanie ruchu oporu do realizacji zadań. Realizacja to faza, w której ruch oporu wspierany przez elementy wojskowe prowadzi planowe lub doraźnie przygotowane działania ofensywne. Przekształcenie to demobilizacja lub przeobrażenie ruchu oporu w tymczasową legalną władzę w sytuacji, gdy przeciwnik został wyparty z zajmowanego dotychczas terenu.

Niebagatelną rolę w prowadzeniu dz.niekonw. odgrywają → wojska specjalne, które w sprzyjających uwarunkowaniach polityczno-militarnych mogą realizować je poza terytorium własnego kraju w ścisłej koordynacji i jako wsparcie służb specjalnych. [→ dywersja; sabotaż] [Krystian Frącik]

Literatura: K. Frącik, Wojna hybrydowa a działania niekonwencjonalne – eksplikacja i taksonomia pojęć [w:] Działania nieregularne w uwarunkowaniach współczesnego pola walki, red. K. Frącik, D. Szkołuda, M. Fryc, Toruń 2018 • M. Grdovic, A Leader’s Handbook to Unconventional Warfare, U.S. Army John F. Kennedy Special Warfare Center and School 2009, https://info.publicintelligence.net/USArmy-LeadersUW.pdf [dostęp: 2.12.2022] • Agencja Standaryzacji NATO, AAP-6. Słownik terminów i definicji NATO, Bruksela 2017.


AUTORZY: Frącik Krystian, OST.ZM.: 31.01.2024