DZIAŁANIA PRZECIWREBELIANCKIE – szeroko zakrojone działania wojskowe i cywilne podejmowane w celu stłumienia rebelii i likwidacji przyczyn jej powstania. Jest to definicja NATO, stosowany jest skrót COIN od ang. słowa counterinsurgency – działania przeciwpartyzanckie. Są to operacje odmienne od prowadzonych przeciwko tradycyjnym siłom zbrojnym ze względu na: rozproszenie ugrupowania sił przeciwnika, jego zbrojne → działania nieregularne, wykorzystanie zaskoczenia i czasu jako czynnika minimalizującego przewagę liczebną oraz jego potencjał ilościowy.

Zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa związanych z działaniami rebelii upatruje się w krajach, które posiadają dysfunkcyjne struktury administracji publicznej. Cechą charakterystyczną tych państw jest m.in. niezdolność władz państwowych do zapewnienia realizacji fundamentalnych potrzeb społecznych, w wyniku czego wzrasta niezadowolenie społeczne i brak poparcia dla rządzących, które może zostać wykorzystane jako źródło rebelii lub innych form konfliktów wewnętrznych, np. destabilizacji politycznej, protestów społecznych czy walk etnicznych. Gdy występuje brak możliwości utrzymania właściwego poziomu → bezpieczeństwa wewnętrznego, wówczas grupy przeciwników przy użyciu siły i z poparciem lokalnej ludności mogą dążyć do odebrania rządom legitymacji do sprawowania władzy w danym regionie lub całym kraju.

W sytuacji powstania rebelii działania przeciwrebelianckie są bardziej złożone niż w przypadku tradycyjnych, konwencjonalnych działań zbrojnych. Wynika to z faktu, że działania COIN w większym stopniu uwzględniają relacje z lokalną ludnością oraz jej potrzeby. Podczas rebelii niewielka liczba rebeliantów może powodować nieproporcjonalnie wielkie zniszczenia (straty), dążąc do załamania polityki rządu. W konsekwencji operacje militarne COIN muszą być rozważnie planowane, aby właściwie wesprzeć szeroko rozumianą jednolitą strategię polityczną zarówno sił wielonarodowych, jak i rządu państwa gospodarza, wyrażoną w odpowiednich działaniach w sferze ekonomicznej i bezpieczeństwa. Spójność ta musi występować na poziomie politycznym/wojskowym oraz na wszystkich szczeblach administracji władz państwa, przeciwko któremu występują rebelianci. Działania przeciwrebelianckie w strategii działań ofensywnych mogą przyjmować charakter działań specjalnych. [Wojciech Wróblewski]

Literatura: Agencja Standaryzacji NATO, AAP-6. Słownik terminów i definicji NATO, Bruksela 2017 • M. Borecki, Działania przeciwrebelianckie, „Biuletyn CDiS SZ” 2017, nr 2.