Powrót

Szczegóły Hasła

EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA


EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA – ogół działań zmierzających do wychowania i wykształcenia ludności w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania → zagrożeniom oraz reagowania na nie. Jest pojęciem interdyscyplinarnym, co dotyczy obszaru naukowego, badawczego oraz praktycznego. Celem edukacji dla bezpieczeństwa jest przygotowanie społeczeństwa do prawidłowych zachowań na wypadek zagrożeń naturalnych, antropogenicznych, społecznych. Działania edukacyjne mają na celu: podnoszenie świadomości podmiotów w obszarze → postrzegania zagrożeń; przyswajanie umiejętności kształtowania bezpieczeństwa [bezp.]; motywowanie innych podmiotów do aktywności na rzecz poprawy bezp.; przygotowanie podmiotów do samouczenia się. Edukacja [ed.] społeczeństwa w zakresie bezp. jest najbardziej efektywną, a także najtańszą formą zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom. W nowocześnie pojmowanej ed. dla bezp. duży nacisk kładzie się na możliwość rozwijania osobowości, a głównym celem jest rozwijanie świadomości całego społeczeństwa w zakresie bezp. oraz wykształcenie nawyków wzmacniających je. Prawidłową realizację działań w tym zakresie warunkuje/zapewnia współpraca i zaangażowanie wielu podmiotów, m.in.: instytucji oświatowych, rządowych, samorządowych, służb mundurowych, organizacji pozarządowych. Zadaniem ed. dla bezp. jest wprowadzanie zmian w świadomości człowieka, w sposobie myślenia i zachowania, tak aby jego funkcjonowanie/postępowanie sprzyjało bezp. (własnemu i otoczenia), aby miał on świadomość, że ma na to ogromny wpływ. Powszechnie realizowana ed. dla bezp. dotyczy m.in. następujących zagadnień: wiedza o zagrożeniach, wiedza o bezp. i systemie bezp. narodowego, wiedza o instytucjach/podmiotach gwarantujących bezp., ed. ekologiczna, → ratownictwo, profilaktyka przeciwpożarowa, pierwsza pomoc przedmedyczna, → ochrona dóbr kultury, elementy prawa humanitarnego, → ed. antyterrorystyczna, bezp. drogowe, → bezp. lokalne, → alarmowanie, → ostrzeganie i → powiadamianie o zagrożeniach, → bezp. zdrowotne. Ed. dla bezp. powinna obejmować całe społeczeństwo. Do przekazywanych informacji należy zastosować odpowiednie formy ed. dopasowane do grupy docelowej (np. według wieku, miejsca zamieszkania – biorąc pod uwagę specyfikę terenu oraz występujących miejscowych zagrożeń, zawodu – podział na grupy eksperckie). Ed. dla bezp. realizowana jest w wymiarze formalnym i nieformalnym. Ed. formalną realizują przede wszystkim instytucje i placówki oświatowe (przedszkola, szkoły podstawowe, średnie i wyższe), a ed. nieformalną – organizacje rządowe, pozarządowe, służby mundurowe, podmioty ratownicze. Ed. formalna najczęściej jest obowiązkowa. Do głównych zadań podmiotów realizujących aktywności w ramach ed. dla bezp. należy: przekazywanie wiedzy, kształtowanie odpowiednich zachowań i postaw, motywowanie do podejmowania działań mających na celu podniesienie poziomu bezp. i samokształcenia, rozwijanie świadomości o skutkach katastrof i zdarzeń niepożądanych oraz o potrzebach pojawiających się w trudnych sytuacjach, rozwijanie świadomości w zakresie zapobiegania i reagowania na zagrożenia, wyrabianie odpowiednich nawyków w sytuacjach zagrożenia, dbanie o wartości w odniesieniu do życia i zdrowia człowieka. [Justyna Stochaj, Izabella Grabowska-Lepczak]

Literatura: I. Grabowska-Lepczak, Edukacja dla bezpieczeństwa. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Warszawa 2017 • A. Pieczywok, Wybrane problemy z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa. Konteksty, zagrożenia, wyzwania, Warszawa 2011 • E. Włodarczyk, E. Sadowska-Wieciech, J. Rokitowska, Edukacja dla bezpieczeństwa. Istota i uwarunkowania, Kraków 2018.


AUTORZY: Stochaj Justyna, Grabowska-Lepczak Izabella, OST.ZM.: 31.01.2024