EUROPEJSKI FUNDUSZ OBRONNY; EFO – (ang. European Defence Fund) inicjatywa finansowa Komisji Europejskiej mająca na celu realizację wspólnych projektów w przemysłowym sektorze obrony w ramach kolejnych wieloletnich ram finansowych Unii (obecnie 2021‒2027). Celem EFO jest wzmacnianie konkurencyjności, wydajności i innowacyjności bazy przemysłowej, co ma przyczynić się do uzyskania strategicznej autonomii UE i jej swobody działania w obszarze obronności za pomocą wsparcia inwestycji we wspólne projekty badawczo-rozwojowe. Zadania EFO: stwarza warunki do lepszego wykorzystania potencjału przemysłowego w zakresie innowacji, badań i rozwoju technologicznego na każdym etapie cyklu życia produktów i technologii obronnych; promuje współpracę między przedsiębiorstwami i podmiotami badawczymi w ramach UE; wspiera konkurencyjne i oparte na współpracy przemysłowej projekty w całym cyklu badań i rozwoju, aby zwiększyć europejskie zdolności obronne oraz potencjał produkcyjny europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej.

Utworzenie EFO oprócz znaczenia polityczno-obronnego ma też aspekt ekonomiczny. Jego implementacja ma wpływ na konkurencyjność i innowacyjność europejskiej gospodarki, w tym w szczególności w obszarze przemysłu obronnego. EFO ma dwa filary: 1. badania naukowe – granty na wspólne badania w dziedzinie innowacyjnych technologii i produktów obronnych, w pełni i bezpośrednio finansowane z budżetu UE; projekty muszą dotyczyć priorytetowych obszarów uzgodnionych wcześniej przez państwa członkowskie, obejmują np. elektronikę, metamateriały, oprogramowanie szyfrujące lub robotykę; 2. pozyskiwanie – EFO stanowi zachętę dla państw członkowskich do współpracy w zakresie wspólnego rozwoju i nabywania wyrobów obronnych oraz technologii poprzez współfinansowanie z budżetu UE, a także praktyczne wsparcie ze strony Komisji. Państwa członkowskie mogą na przykład wspólnie inwestować w rozwój technologii dronów lub łączności satelitarnej lub zakupić większą liczbę helikopterów, aby obniżyć koszty ich cyklu funkcjonowania. Kierunki inwestycji pozostają w gestii państw członkowskich UE.

EFO jest otwarty dla wszystkich podmiotów z UE i jest skierowany do innowacyjnych przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich. Wszystkie aktywa wykorzystywane w projekcie muszą znajdować się w UE, a podmioty nie mogą być kontrolowane przez państwo trzecie (niestowarzyszone) lub podmiot z państwa trzeciego (niestowarzyszonego). [Szymon Mitkow]

Literatura: Europejski Fundusz Obronny – możliwości współpracy, https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/europejski-fundusz-obronny-mozliwosci-wspolpracy [dostęp: 10.12.2022] • Sz. Mitkow, Acquisition of Military Equipment vs Poland’s Defence Potential, Warszawa 2019 • M. Terlikowski, Europejski Fundusz Obronny – między gospodarką a polityką, „Biuletyn PISM” 2020, nr 43.