GARNIZON – obszar, miejsce stacjonowania → jednostek wojskowych i ich związków organizacyjnych. Niegdyś mianem garnizonu [g.] określano rzymskie budowle o charakterze militarnym, które tworzono w celu kontroli i obrony miasta, prowincji, zamku lub twierdzy. Współcześnie g. najczęściej traktowany jest jako baza. Termin pochodzi od francuskiego garnison. W przedwojennej Encyklopedii wojskowej g. definiowany był jako miejscowość lub kilka położonych obok siebie miejscowości, w których na stałe lub czasowo są rozmieszczone jednostki wojskowe.

Minister obrony narodowej powierza pełnienie funkcji dowódcy g. żołnierzowi zawodowemu zajmującemu stanowisko służbowe w tym garnizonie, a także zwalnia z tej funkcji. Dowódca zarządza g., ustala wszystkie sprawy związane z działalnością jednostek wojskowych na danym terenie. Funkcję tę realizuje przede wszystkim poprzez współdziałanie z władzami miasta. Dotyczy to zwłaszcza działań, które mogą mieć istotne znaczenie dla funkcjonowania zarówno wojska (zmiany przestrzenne, np. budowa nowych dróg i budynków), jak i samego miasta (np. przemarsz pododdziałów głównymi traktami komunikacyjnymi, ćwiczenia bojowe w pobliżu zabudowań mieszkalnych itd.). W Polsce funkcjonują 104 g. (2020) ‒ jednostki administracji terytorialnej w SZ RP. [Łukasz Roman]

Literatura: Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, red. J. Pawłowski, B. Zrodowski, M. Kuliczkowski, Warszawa 2020.