INFORMACJA NIEJAWNA – zgodnie z ustawową definicją jest to informacja, której nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla RP albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania. Pojęcie informacji niejawnych [inf.n.] funkcjonuje w polskim porządku prawnym jako kluczowe w zakresie szeroko pojętego → bezpieczeństwa informacyjnego. Inf.n. mają nadawane cztery rodzaje klauzul tajności w zależności od stopnia potencjalnych strat i szkód w przypadku bezprawnego ujawnienia lub utraty: ściśle tajne, tajne, poufne, zastrzeżone. O rodzaju klauzuli decyduje każdorazowo osoba upoważniona do jej podpisania, uwzględniając jej ważkość w kontekście bezpieczeństwa. W Polsce nadanie inf.n. klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne” wynika z konieczności ochrony przed poważną lub wyjątkowo poważną szkodą dla państwa. Poza ostatnią kategorią klauzuli (zastrzeżone) dostęp do inf.n. mogą uzyskać osoby, które po przeprowadzeniu przez upoważnione organy szczegółowego postępowania sprawdzającego otrzymują dokument poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku klauzuli „poufne” – postępowanie zwykłe, a klauzul „tajne” lub „ściśle tajne” – postępowanie poszerzone). Dostęp do inf.n. uzyskać mogą wyłącznie osoby dające rękojmię zachowania jej poufności oraz integralności. Dostęp ten obwarowany jest także zasadą celowości, czyli uzyskanie dostępu do inf.n. musi być poparte podstawą faktyczną, co związane jest z kolejną zasadą – niezbędności.

Pojęcie inf.n. ma także kontekst pozaustawowy, który związany jest m.in. z tajemnicą przedsiębiorstwa, ochroną danych osobowych oraz ochroną informacji innych niż wskazane w ustawie o ochronie inf.n. W tym wypadku inf.n. można zdefiniować jako te, które przeznaczone są dla ściśle określonej osoby (grona osób), zawierające dane, które ze względu na ochronę interesu strony nie podlegają upublicznieniu i w celu ich ochrony należy podjąć działania organizacyjne, techniczne oraz prawne. Pozaustawowy kontekst pojęcia inf.n. zyskuje na znaczeniu we współczesnej nauce oraz w praktycznym zastosowaniu ze względu na stały rozwój technologii informacyjnych oraz ze względu na wzrost znaczenia informacji jako takiej we wszelkich aspektach ludzkiej twórczości i działalności. Szczególne znaczenie uzyskuje w informatyce, a więc nauce i praktyce zajmującej się przetwarzaniem informacji. [→ ochrona informacji niejawnych]
[Waldemar Kaak]

Literatura: D. Fleszer, A. Rogacka-Łukasik, Europejskie podstawy prawne ochrony informacji, „Studia Prawnicze KUL” 2019, nr 78(2).