KATASTROFA NATURALNA – gwałtowne i niszczycielskie zdarzenie związane z działaniem sił natury, które powoduje tragiczne skutki społeczno-ekonomiczne – cierpienie i śmierć ludzi oraz zniszczenia materialne i środowiskowe. Katastrofy naturalne mogą mieć zasięg globalny, regionalny i lokalny. Ich klasyfikacja obejmuje: 1. zjawiska astronomiczne – zagrożenia oddziałujące z przestrzeni znajdującej się poza stratosferą Ziemi, związane z oddziaływaniem gwałtownych zjawisk atmosferycznych gwiazd (m.in. promieniowanie gwiazd neutronowych, słoneczne koronalne wyrzuty materii) oraz przemieszczaniem się ciał niebieskich w przestrzeni pozaziemskiej – planetoid i asteroid (np. uderzenia meteorytów, oddziaływanie atmosfery Słońca na Ziemię); 2. geofizyczne – ekspozycja niszczycielskich zjawisk związanych z przemianami w strukturze geologicznej planety, ruchami tektonicznymi oraz oddziaływaniem termicznym i grawitacyjnym jądra ziemskiego (np. wulkanizm, trzęsienia ziemi, tsunami, osuwiska); 3. meteorologiczne i klimatologiczne – ekstrema pogodowe powstałe wskutek kumulacji energii w atmosferze (np. cyklony tropikalne, tornada, susze, ekstremalne temperatury powietrza, → powodzie); 4. biologiczne – masowe zagrożenia wynikające z oddziaływania czynników patogennych organizmów żywych, w szczególności wirusów, bakterii (np. → epidemie, → pandemie, skażenia biogenne, ekspansje szkodników). Ostatnia kategoria jednocześnie stanowi demonstrację odwiecznej walki człowieka z przyrodą, wyrażanej w postaci rywalizacji o dostęp do zasobów (m.in. pożywienia i przestrzeni) w zamkniętych ekosystemach naturalnych. [Jakub Adamkiewicz]

Literatura: M. Graniczny, W. Mizerski, Katastrofy przyrodnicze, Warszawa 2007 • M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia: inne wyzwania, Warszawa 2007.