ANTYTERRORYZM – całokształt działań skierowanych przeciw → terroryzmowi, ich istotą jest zapobieganie zdarzeniom o charakterze terrorystycznym oraz minimalizowanie jego skutków. W polskich realiach wykształciły się dwa zbliżone pojęcie – antyterroryzm [antyter.] i → kontrterroryzm. W podanym ogólnym znaczeniu kontrterroryzm jest częścią składową antyter. Do języka prawniczego definicję działań antyterrorystycznych [dz.antyter.] wprowadziła ustawa z 2016 r., zgodnie z którą są to działania organów administracji publicznej polegające na zapobieganiu zdarzeniom o charakterze terrorystycznym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli poprzez zaplanowane przedsięwzięcia, reagowanie w przypadku ich wystąpienia oraz usuwanie skutków, w tym odtwarzanie zasobów przeznaczonych do reagowania na nie. Tym samym dokonano rozdzielenia znaczeniowego zamiennie dotąd stosowanych pojęć antyrer. i kontrterroryzm, precyzując ich zakres. System antyter. RP stanowi formę uporządkowanego zbioru rozwiązań prawnych, organizacyjnych i materialnych, którego celem jest przeciwdziałanie terroryzmowi na terytorium państwa oraz poza nim.

Dz.antyter. charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem i wieloetapowością. Podzielone zostały na poziomy realizacyjne: działania o charakterze systemowym prowadzone są na poziomie strategicznym, koordynacja informacji na poziomie operacyjnym, realizacja zadań przypisanych poszczególnym służbom i instytucjom na poziomie taktycznym. W obszarze dz.antyter. wyodrębniono fazę zapobiegania, przygotowania, reagowania oraz odbudowy.

Szeroko rozumiana faza zapobiegania w systemie antyter. obejmuje różnorodne formy aktywności wymierzone w zwalczanie terroryzmu jako zjawiska społecznego i formę przemocy politycznej, co przekłada się na konkretne inicjatywy promujące równość i dialog społeczny, tolerancję i porozumienie oraz na działania wymierzone przeciwko radykalizacji postaw [→ deradykalizacja], propagandzie terrorystycznej i wykorzystywaniu siły w dialogu społecznym. Są to działania ukierunkowane na rozpoznawanie zagrożeń, ochronę granicy państwowej, działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze, ochronę obywateli i placówek RP poza granicami państwa, monitorowanie środków masowego przekazu, wymianę informacji, przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu, ochronę → cyberprzestrzeni, zapobieganie radykalizacji i rekrutacji do organizacji terrorystycznych, politykę migracyjną i azylową oraz integrację, politykę informacyjną i edukacyjną.

Faza przygotowania obejmuje: opracowywanie planów i zwiększanie zasobów, kształtowanie zdolności do reagowania na zagrożenia dotyczące → broni masowego rażenia, ocenę zabezpieczenia potencjalnych celów ataku, ochronę → infrastruktury krytycznej, ochronę systemów transportowych, ochronę skupisk ludzkich, współpracę z sektorem prywatnym, organizację ćwiczeń i szkoleń. W fazie reagowania realizowane są: działania na miejscu zdarzenia, w tym działania kontrterrorystyczne, czynności operacyjno-rozpoznawcze i dochodzeniowo-śledcze, współpraca cywilno-wojskowa, komunikacja ze społeczeństwem oraz pomoc ofiarom ataków. W tej fazie realizowane są zarówno działania pojedynczych osób będących ofiarami lub świadkami zdarzenia, jak i instytucji państwowych, społecznych i prywatnych podejmujących działania neutralizujące i minimalizujące skutki ataków terrorystycznych. [Paweł Lubiewski, Jarosław Stelmach]

Literatura: M. Gabriel-Węglowski, Działania antyterrorystyczne. Komentarz, Warszawa 2018 • K. Jałoszyński, Współczesny wymiar antyterroryzmu, Warszawa 2008 • S. Wojciechowski, P. Osiewicz, Zrozumieć współczesny terroryzm, Warszawa 2017.