MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI WOJSKOWE – wszelkie formy wielodziedzinowej współpracy wojskowej w sferze obronności między państwami. Mogą być realizowane w ramach koalicji, sojuszy polityczno-wojskowych, organizacji międzynarodowych lub pod ich auspicjami. W skrajnych przypadkach mogą przyjmować formę → konfliktów zbrojnych, dwu- i wielostronnych. Uczestnikami międzynarodowych stosunków wojskowych [m.st.w.] są państwa, ich rządy, resorty obrony i przede wszystkim → siły zbrojne, a także organizacje międzynarodowe – ich organy oraz wielonarodowe struktury wojskowe.

Stosunki międzynarodowe to transgraniczne interakcje podmiotów polityki w środowisku poliarchicznym. Ich przedmiotem są działania wykraczające poza granice jednego państwa, podmiotem – państwa, organizacje międzynarodowe, → aktorzy niepaństwowi. Środowisko, w którym dochodzi do interakcji, jest zdecentralizowane w przeciwieństwie do środowiska wewnątrz państw. W teorii stosunków międzynarodowych wyróżnia się stosunki polityczne, kulturalne, ekonomiczne oraz wojskowe/militarne. Istnieje tendencja do rozbudowy i łączenia płaszczyzn oraz rodzajów/dziedzin współpracy obejmujących wszystkie dziedziny życia społeczno-gospodarczego i politycznego. Jedną z najstarszych płaszczyzn stosunków międzynarodowych jest płaszczyzna wojskowa. Od wieków jej przejawem były konflikty zbrojne i → wojny. Z czasem, w powiązaniu z płaszczyzną polityczną, zaczęły się składać na nią koalicje, sojusze wojskowe czy kontrola zbrojeń, a w powiązaniu z płaszczyzną ekonomiczną → handel bronią.

Podstawą prawną m.st.w. są umowy międzynarodowe dwu lub więcej podmiotów prawa międzynarodowego, które rodzą prawa i obowiązki. Zawierane są przez głowy państw, szefów rządów, ministrów obrony i z ich upoważnienia szefów sztabów generalnych i dowódców rodzajów sił zbrojnych.

M.st.w. mogą być realizowane w formach dwu- i wielostronnych ćwiczeń, szkoleń, wymiany personelu, wizyt oficjalnych i studyjnych, współpracy naukowej i technicznej itd.
Szczególną formą m.st.w. jest współdziałanie w ramach i pod auspicjami organizacji międzynarodowych (ONZ, UE, UA, NATO, OBWE itd.) w formie operacji pokojowych, misji humanitarnych, misji obserwacyjnych, operacji reagowania kryzysowego i likwidacji skutków klęsk i katastrof. [Wiesław Śmiałek]

Literatura: Dyplomacja współczesna a problemy prawa i bezpieczeństwa międzynarodowego, red. L. Łukaszuk, Warszawa 2008 • Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2021• The Globalization of World Politics. An Introdicion to International Relations, red. J. Baylis, S. Smith, Oxford 2005.