NIENARUSZALNOŚĆ GRANIC – zasada prawa międzynarodowego, w ramach zasady → integralności terytorialnej, która zasadza się na wzajemnym uznaniu za nienaruszalne wszystkich → granic państwowych i powstrzymaniu się od zamachów na te granice oraz na obowiązku rezygnacji z wszelkich żądań lub działań zmierzających do podbicia, opanowania i wysuwania roszczeń, przywłaszczenia części lub całości terytorium któregokolwiek z państw. Zasada nienaruszalności granic generalnie nie stanowi samodzielnej, odrębnej zasady prawa międzynarodowego, jest raczej składową zasady integralności terytorialnej. Zasada ta nie wyklucza możliwości zmiany granic w sposób pokojowy i zgodny z prawem międzynarodowym, zapewnia ochronę (nienaruszalność) terytorium państwowego przed roszczeniami terytorialnymi, mogącymi prowadzić do zagrożenia pokoju i bezpieczeństwa. Sformułowana została w Akcie końcowym → KBWE (Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy Europejskiej; 1975), zgodnie z którym państwa zobowiązują się do uznania swoich granic za nienaruszalne, podobnie jak wszystkich innych granic w Europie, i zobowiązują się do nieatakowania ich w przyszłości, do wzajemnego poszanowania swej integralności terytorialnej i niepodejmowania działań sprzecznych z Kartą NZ oraz nieprowadzenia okupacji swoich terytoriów. Odesłanie do Karty NZ dotyczy zobowiązania państw członkowskich do powstrzymania się od  wykorzystania w stosunkach międzynarodowych groźby użycia lub użycia siły przeciwko integralności lub niepodległości któregokolwiek państwa. Zapisy Karty zostały rozwinięte w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 1970 r., w której podkreślono obowiązek powstrzymania się od groźby użycia siły celem naruszenia istniejących międzynarodowych granic innego państwa jako środka rozwiązywania sporów międzynarodowych, włączając w to spory terytorialne i problemy dotyczące granic. [Joanna Lubimow]

Literatura: A. Muś, Rewizja stosowania prawa do samostanowienia w XXI wieku. Nowe wyzwania dla prawa międzynarodowego, Katowice 2019.