OBRONA CYWILNA – misja ochrony ludności realizowana w czasie wojny polegająca na zagwarantowaniu bezpieczeństwa → ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych, zminimalizowaniu negatywnych skutków tych działań i zapewnieniu dóbr niezbędnych do przetrwania dla ludności. Idea ochrony ludności w czasie działań wojennych wynika bezpośrednio z czwartej konwencji genewskiej z 1949 r. o ochronie osób cywilnych podczas wojny oraz pierwszego Protokołu dodatkowego z 1977 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych. Zestaw szczegółowych zadań obrony cywilnej [ob.cyw.] realizowanych w czasie wojny jest następujący: powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie ludności o zagrożeniach i sposobach postępowania w przypadku ich wystąpienia; ewakuowanie ludności ze strefy niebezpiecznej do strefy bezpiecznej; prowadzenie działań ratowniczych, w tym z zakresu pierwszej pomocy; świadczenie opieki psychologicznej i duchowej; naprawianie uszkodzonej infrastruktury niezbędnej do przetrwania ludności oraz kierowanie jej do tymczasowych pomieszczeń; dostarczenie ludności dóbr niezbędnych do przetrwania i ich ochrona; gaszenie pożarów; identyfikowanie i oznaczanie stref niebezpiecznych; prowadzenie odkażania i innych działań ochronnych przeciwdziałających użytej broni biologicznej, chemicznej, radiologicznej i radiacyjnej; organizowanie i dostarczanie zaopatrzenia; utrzymywanie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej; przywracanie porządku w strefach dotkniętych działaniami zbrojnymi; doraźne grzebanie zmarłych; → ochrona dóbr kultury, ochrona mienia.

Ob.c. stanowi system o sprecyzowanych strukturach, zadaniach i formach działania. Jest zespolona ze wszystkimi szczeblami administracji państwowej i samorządowej, podmiotami gospodarczymi, organizacjami pozarządowymi oraz z całym społeczeństwem. [Aleksandra Skrabacz, Justyna Stochaj]

Literatura: W. Kitler, A. Skrabacz, Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Pojęcie, organizacja i zadania w czasie pokoju, kryzysu i wojny, Warszawa 2010 • J. Stochaj, Ochrona ludności i obrona cywilna w systemie Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2020.