PAŃSTWA ZBÓJECKIE – (ang. rogue state) inaczej państwa bandyckie, rozbójnicze, czyli te, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Termin utworzony przez amerykańską administrację, odnoszony też do późniejszego pojęcia państw „osi zła”, które: traktują w sposób brutalny swoją ludność; ignorują prawo międzynarodowe, jednocześnie naruszając przyjęte wcześniej traktaty międzynarodowe; trwonią zasoby narodowe dla własnych korzyści; nieprzerwanie zmierzają do posiadania → broni masowego rażenia oraz innych wysoko zaawansowanych technologii wojskowych; wspierają i finansują międzynarodowy → terroryzm; kwestionują i naruszają fundamentalne wartości i prawa człowieka. Często państwa zbójeckie rozumiane są jako → zagrożenia asymetryczne, jako państwa nieprzewidywalne lub trudno przewidywalne. Do tej grupy zaliczane są: Kuba, Korea Północna, Iran, Irak oraz Liban. W literaturze wskazuje się, że stosowanie etykiety „państwo zbójeckie” jest zasadniczo tworem amerykańskim, sposobem na ponowną ocenę → środowiska bezpieczeństwa po zakończeniu → zimnej wojny i uporządkowanie polityki bezpieczeństwa zagranicznego i narodowego. Termin ten jest uznawany współcześnie za kontrowersyjny i wyróżniany według niejednolitych kryteriów. Dyskusja dotyczy m.in. tego, czy główne kryteria powinny dotyczyć aspektów międzynarodowych, czy wewnętrznych cech tych państw. I tak np. w tej grupie „państw wyjętych spod prawa” wyróżniane są państwa przestępcze – definiowane tak na podstawie stosunków zewnętrznych z innymi państwami oraz państwa nieliberalne – na podstawie ich relacji między reżimem a społeczeństwem. [Andrzej Urbanek, Magdalena Szydłowska]

Literatura: S.A. Hildreth, C. Ek, Long-Range Ballistic Missile Defense in Europe, Congressional Research Service 2009, https://fas.org/sgp/crs/weapons/RL34051.pdf [dostęp: 10.02.2023] • S. Koziej, Strategiczne i polityczne koncepcje bezpieczeństwa USA i Rosji, Warszawa 2008 • N. Lampas, Rogue State Behavior, 08.2022, https://www.researchgate.net/publication/363335083_Rogue_State_Behavior [dostęp: 10.02.2023].