Powrót

Szczegóły Hasła

PARADOKS BEZPIECZEŃSTWA


PARADOKS BEZPIECZEŃSTWA – w stosunkach międzynarodowych odnosi się do sytuacji, w której dwa podmioty (lub więcej), podejmując wyłącznie działania mające na celu zwiększenie własnego bezpieczeństwa – jak zwiększanie siły militarnej lub zawieranie sojuszy – swoim postepowaniem lub wypowiedziami wywołują wzrost wzajemnego napięcia, dopuszczając do zmniejszenia się bezpieczeństwa wszystkich uczestników sytuacji. Innymi słowy, działania państwa o charakterze obronnym są mylnie odczytywane jako agresywne i mogą skłonić inne państwa do odpowiedzi podobnymi środkami, nawet jeśli żadna ze stron nie miała zamiaru dopuścić do takiej sytuacji. W ten sposób dochodzi do samonakręcającej się spirali (stąd określenie „model spiralny”), co w konsekwencji prowadzi do wzrostu poczucia braku bezpieczeństwa. Stanem wyjściowym do paradoksu bezpieczeństwa jest → dylemat bezpieczeństwa.

Model spiralny jest bardziej rozwiniętą wersją modelu → wyścigu zbrojeń. Zakłada, że przeciwnik kieruje się względami bezpieczeństwa i podkreśla potencjał dylematu bezpieczeństwa, zwłaszcza niepewności co do motywów innych państw, przy czym państwa reagują racjonalnie na bodźce stworzone przez międzynarodowe środowisko bezpieczeństwa. [Natalia Moch]

Literatura: K. Booth, N.J. Wheeler, The Security Dilemma: Fear, Cooperation and Trust in World Politics, Basingstoke 2008 • R. Jervis, Perception and Misperception in International Politics, Princeton 2017 • A. Kydd, Game Theory and the Spiral Model, „World Politics” 1997, nr 49(3).


AUTORZY: Moch Natalia, OST.ZM.: 06.02.2024