PESCO; STAŁA WSPÓŁPRACA STRUKTURALNA – (ang. Permanent Structured Cooperation) mechanizm traktatowy UE, w ramach którego część państw członkowskich przyjęła na siebie dodatkowe zobowiązania w zakresie obronności. Warunki wprowadzenia tego mechanizmu zostały określone w art. 42 traktatu lizbońskiego i dotyczą spełnienia przez państwa członkowskie wyższych kryteriów zdolności wojskowej. Przystąpienie do realizacji jest możliwe dla każdego państwa członkowskiego UE, które nie tylko spełnia wyższe kryteria w zakresie zdolności operacyjnych, ale również zobowiązuje się do zwiększenia wydatków na obronność, interoperacyjność i wykorzystania sił zbrojnych na misjach i operacjach UE oraz udział w programach zbrojeniowych → Europejskiej Agencji Obrony.

Zarządzanie mechanizmem pozostaje przede wszystkim w gestii państw członkowskich, chociaż Wysoki Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa i struktury mu podporządkowane mają możliwość wpływu na rozwój PESCO. Rada UE w formacie ministrów spraw zagranicznych i ministrów obrony, w której prawo głosu mają tylko państwa uczestniczące w PESCO, zajmuje się dwa razy do roku kwestiami stałej współpracy strukturalnej na poziomie strategicznym. Chociaż udział w PESCO dotyczy tylko państw członkowskich, które podjęły powyższe zobowiązania, to w wyniku pozytywnej decyzji Rady Europejskiej projekt może zostać włączony do danej kategorii programu na podstawie porozumienia administracyjnego z danym państwem nieunijnym, np. członkiem NATO. [Stanisław Zarobny]

Literatura: A. Ciupiński, M. Soja, Europejska Unia Bezpieczeństwa i Obrony. Struktury, wizje, perspektywy, Warszawa 2020.