POLSKI KONTYNGENT WOJSKOWY; PKW – specjalnie zorganizowana jednostka wojskowa wydzielona ze składu SZ RP, która jest przeznaczona do realizacji zadań (misji) poza granicami kraju o charakterze wojennym, pokojowym lub stabilizacyjnym. Jej wydzielenie, zorganizowanie i użycie poza granicami kraju, poprzedzone decyzjami politycznymi, dokonuje się na mocy postanowienia prezydenta RP na podstawie wniosku prezesa rady ministrów. PKW może realizować zadania nakreślone przez ONZ, UE oraz wynikające z zapisów Traktatu Północnoatlantyckiego. Organizacyjnie PKW podlega ministrowi obrony narodowej, operacyjnie – dowództwu wyznaczonemu w postanowieniu o użyciu PKW. W praktyce jest to wspólne dowództwo wyznaczone przez organizację, pod której auspicjami prowadzona jest misja. Podstawę prawną użycia polskich wojsk poza granicami kraju w sposób ogólny reguluje art. 117 Konstytucji RP, a także ustawa o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa.

Zadania PKW są zróżnicowane i zależą od konkretnych uwarunkowań politycznych i militarnych panujących w rejonie misji. Generalnie celem działania SZ RP poza granicami kraju jest zapewnienie bezpieczeństwa RP, m.in. poprzez budowę stabilnego środowiska bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym i globalnym, umacnianie instytucji i organizacji bezpieczeństwa międzynarodowego oraz wypełnianie zobowiązań sojuszniczych. Cele działania PKW mogą dotyczyć też zapobiegania katastrofom humanitarnym oraz reagowania na sytuacje naruszające prawa człowieka. Adekwatnie do treści realizowanych zadań, miejsca ich realizacji oraz czasu trwania misji budowana jest struktura organizacyjna i dostosowywane wyposażenie PKW. Od 1953 do 2022 r. ponad 115 tys. polskich żołnierzy uczestniczyło w 92 różnych misjach, o różnorodnych zadaniach – od zadań logistycznych do bojowych w Iraku i Afganistanie. [→ operacje/misje pokojowe; operacje/misje stabilizacyjne] [Mieczysław Pawlisiak]

Literatura: P. Błazeusz, Udział Wojska Polskiego w działaniach stabilizacyjnych w Afganistanie w latach 2002‒2012 [w:] Międzynarodowe operacje pokojowe i stabilizacyjne w polskiej polityce bezpieczeństwa w XX i XXI wieku, red. D.S. Kozerawski, Warszawa 2016 • M. Kopczewski, R. Jeżewski, Polski Kontyngent Wojskowy KFOR w Kosowie – historia i stan obecny, „Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego” 2013, nr 4 • A. Widła, Polski Kontyngent Wojskowy w Czadzie i Republice Środkowo-afrykańskiej [w:] Praktyczne i teoretyczne konteksty wykorzystania komponentów sił zbrojnych w procesie utrzymania bezpieczeństwa międzynarodowego, red. M. Wrzosek, Warszawa 2016.