PORZĄDEK PUBLICZNY – oznacza faktycznie istniejący układ stosunków społecznych uregulowany przez zespół norm prawnych i innych norm społecznie akceptowanych, gwarantujący niezakłócone i bezkonfliktowe funkcjonowanie jednostek w społeczeństwie. Porządek publiczny [p.pub.] obejmuje wszystkie te stosunki społeczne, regulowane przez prawo i normy innych systemów, które kształtują się przede wszystkim w miejscach publicznych. Dotyczyć to może także stosunków powstających w miejscach niepublicznych, lecz tylko wówczas, kiedy ich naruszenie powoduje zakłócenie normalnej działalności instytucji państwowych, społecznych i prywatnych albo jeżeli obraża moralność społeczną, gdy taka obraza moralności kwalifikowana jest przez prawo jako przestępstwo lub wykroczenie. W związku z tym ważnym elementem p.pub. jest zachowanie ludzi zgodne z normami zapewniającymi p.pub. Przyczynia się to bowiem w znacznym stopniu do umocnienia i powszechnej akceptacji stosunków społecznych należących do p.pub. oraz do tworzenia się pożądanych stanów faktycznych, polegających na braku sprzeczności, chaosu, konfliktów.

P.pub. zagwarantowany jest nie tylko normami prawnymi, jest to bowiem jedynie jeden z wielu systemów normatywnych, jakie funkcjonują w każdej społeczności, obok innych norm powszechnie akceptowanych w danym społeczeństwie, jak normy moralne, religijne, obyczajowe oraz zasady współżycia społecznego. Ich wspólną cechą jest to, że podobnie jak normy prawne umożliwiają utrzymanie harmonijności w życiu zbiorowym. Szczególnie istotnym zasadom postępowania, uregulowanym normami pozaprawnymi, państwo nadaje w końcu rangę norm prawnych. Jednakże stała dynamika zmian w zakresie moralności i obyczajowości sprawia, że zawsze pewna część tych norm pozostaje poza sferą porządku prawnego.

Celem istnienia p.pub. jest zapewnienie ładu i spokoju publicznego, zapewnienie normalnego – zharmonizowanego i rytmicznego – współżycia ludzi w społeczeństwie, a przez to pośrednio zapewnienie → bezpieczeństwa człowieka i → bezpieczeństwa publicznego. Szczegółowymi celami w tym zakresie jest zatem ochrona życia, zdrowia, dóbr osobistych, mienia, zapewnienie normalnych warunków działania organów państwowych, organizacji społecznych i prywatnych, a także stworzenie odpowiednich warunków współżycia między ludźmi na różnych płaszczyznach (w tym zapewnienia właściwych warunków pracy i wypoczynku). [Andrzej Misiuk]

Literatura: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Warszawa 2008 • S. Pieprzny, Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie administracyjnym, Rzeszów 2007.