Powrót

Szczegóły Hasła

BEZPIECZEŃSTWO BIOLOGICZNE


BEZPIECZEŃSTWO BIOLOGICZNE – zespół działań, środków ostrożności polegających na ścisłej kontroli i eliminacji czynników patogennych, mających na celu ochronę ludzi, zwierząt i środowiska przed chorobami oraz zapobieganie ich rozprzestrzenianiu, gwarantujących izolowanie niebezpiecznych środków biologicznych, -bakterii, -drobnoustrojów, patogennych mikroorganizmów i szczepów, wirusów, które mogą wywołać poważną i potencjalnie śmiertelną chorobę; także ochrona przed zagrożeniami związanymi z wykorzystaniem nowoczesnej biotechnologii oraz organizmów w → broni biologicznej. Według definicji FAO bezpieczeństwo biologiczne [bezp.biol.] obejmuje strategię i zintegrowane podejście zawierające politykę i regulacje prawne (w tym instrumenty i działania), które analizują ryzyko w sektorze → bezpieczeństwa żywnościowego, bezpieczeństwa zdrowia i życia zwierząt oraz roślin, w tym związanego z nimi zagrożeń. Bezp.biol.
stanowi element → bezpieczeństwa ekologicznego.

Bezp.biol. analizowane jest najczęściej przez pryzmat → bioterroryzmu oraz wytycznych w zakresie zapewnienia odpowiednich procedur w laboratoriach chroniących przed niekontrolowanym przedostaniem się czynników biologicznych na zewnątrz czy wprowadzaniem do środowiska organizmów modyfikowanych genetycznie. Produkty genetycznie zmodyfikowane (produkty inżynierii genetycznej, ang. Genetically Modified Organisms – GMO) są to mikroorganizmy, rośliny i zwierzęta, których geny zostały celowo zmienione przez człowieka w laboratoriach. Rozwój biotechnologii doprowadził do powstania nowych zagrożeń skutkujących: powstaniem nowych mikroorganizmów o nieznanych cechach; możliwością powstania genów odpornych na działanie antybiotyków stosowanych w leczeniu chorób; możliwością uzyskania przewagi selekcyjnej; wzrostem ryzyka zachorowań na nowotwory; utratą cech typowych dla biorcy przez wprowadzenie nowej cechy; zmniejszoną wartością odżywczą genetycznie modyfikowanej żywności; patogennością dla ludzi, roślin i zwierząt.

Wśród ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych i konwencji dotyczących bezp.biol. wymienić należy zwłaszcza Konwencję o różnorodności biologicznej sporządzoną na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r., określającą zasady ochrony, pomnażania oraz korzystania z zasobów różnorodności biologicznej oraz Protokół kartageński o bezpieczeństwie biologicznym do tejże konwencji (2000). [Tadeusz Kubaczyk]

Literatura: M. Ciszek, Bezpieczeństwo biologiczne w aspekcie zagrożeń ekologicznych oraz jako autonomiczny nurt bezpieczeństwa narodowego, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne” 2010, nr 7.


AUTORZY: Kubaczyk Tadeusz, OST.ZM.: 27.01.2024