PRZEMYSŁ OBRONNY – obejmuje ten zakres przemysłu, który jest związany bezpośrednio i pośrednio z zaspokajaniem potrzeb gospodarki obronnej, co pozwala na zakwalifikowanie do tej kategorii wszystkich wyspecjalizowanych przedsiębiorstw produkcyjnych, w których wytwarzane są wyroby obronne na potrzeby bezpieczeństwa i obronności państwa, w tym przemysł zbrojeniowy. Przemysł obronny [prz.ob.] stanowi część kompleksu przemysłowego państwa, w decydującym stopniu wpływa na wielkość → potencjału obronnego państwa; stanowi ważny element budowy zdolności obronnych państwa i jego sił zbrojnych. Przemysłowy potencjał obronny państwa tworzą zasoby materialne i niematerialne, które zaspokajają potrzeby obronne państwa, a co za tym idzie potrzeby generowane przez SZ RP, w zakresie m.in. wyposażenia w sprzęt wojskowy.
Prz.ob. to nie tyle oddzielny dział przemysłu, ile wyspecjalizowana produkcja specjalna prowadzona w rożnych branżach przemysłowych, do których należy również przemysł zbrojeniowy. Trudności z precyzyjnym zdefiniowaniem przemysłu zbrojeniowego utrudnia fakt, że rozmywa się wyraźna granica pomiędzy produkcją skierowaną włącznie do odbiorcy wojskowego a tą kierowaną na rynek cywilny.
Sprawnie funkcjonujący prz.ob. stanowi jeden z filarów, na których opierają się siły zbrojne, a poprzez implementację innowacyjnych technologii stanowi swoiste koło zamachowe dla innych gałęzi przemysłu. Podstawowym zadaniem krajowego prz.ob. jest zabezpieczenie potrzeb narodowych sił zbrojnych w zakresie wyrobów obronnych (w tym sprzęt wojskowy), jak również zabezpieczenie jego dalszej eksploatacji poprzez zapewnienie szkoleń, serwisowania oraz wykonywania napraw i modernizacji. Specyfika prz.ob. powoduje, że obszar ten jest szczególnie upolityczniony, niestabilny i dość ryzykowny. Miejsce i rolę prz.ob. w gospodarce państwa wyznacza nie tyle wysokość nakładów finansowych (mimo że ich wysokość należy do kryteriów obiektywnych), ile takie atrybuty, jak funkcje i zadania, które przemysł ten spełnia w krajowym i międzynarodowym systemie bezpieczeństwa.
Prz.ob. jako integralna część podsystemu obronnego państwa realizuje określone w dokumentach strategicznych państwa zadania, które wyznaczają kierunki rozwoju gospodarczego z uwzględnieniem określonych potrzeb obronnych. Można wyodrębnić trzy grupy funkcji realizowanych przez prz.ob. i związanych z nimi zadań. 1. Funkcje obronne (militarne): zaspokajanie bieżących i perspektywicznych potrzeb sił zbrojnych w zakresie dostaw, modernizacji, remontów i serwisowania sprzętu wojskowego i środków bojowych, a także rozwój zaplecza naukowo-badawczego; zabezpieczenie eksploatacji w siłach zbrojnych sprzętu wojskowego; zapewnienie zabezpieczenia bezpieczeństwa militarnego państwa (obowiązek realizacji zadań na rzecz obronności państwa). 2. Funkcje gospodarcze (ekonomiczne): powiązanie ze zmianami strukturalnymi na rynku pracy (fluktuacja zatrudnienia, wzorce życia społeczno-ekonomicznego); generowanie PBK; kształtowanie potencjału gospodarczo-obronnego w związku z siłami popytu na sprzęt wojskowy (dostosowania technologiczne, ekonomiczne, informacyjne, mobilizacyjne) oraz z rozwojem sfery naukowo-badawczej w obszarze nowych typów sprzętu wojskowego. 3. Funkcje polityczne: miara → potęgi państwa w odniesieniu do potencjału obronno-gospodarczego i zdolności mobilizacyjnej; narzędzie strategii państwa w budowaniu pozycji geopolitycznej w regionie lub na świecie; element niezależności polityczno-gospodarczej państwa określający stopień jego suwerenności polityczno-militarnej; element tożsamości narodowej i czynnik wpływający na prestiż państwa na arenie międzynarodowej, element odstraszania potencjalnych agresorów. [Szymon Mitkow]
Literatura: Sz. Mitkow, Acquisition of Military Equipment vs Poland’s Defence Potential, Warszawa 2019 • P. Zamelek, Przeobrażenia polskiego przemysłu obronnego w warunkach otwartego europejskiego rynku, Toruń 2013 • P. Zamelek, Przemysł obronny [w:] Ekonomika bezpieczeństwa państwa w zarysie, red. J. Płaczek, Warszawa 2014.