PRZESTĘPCZOŚĆ GOSPODARCZA – czyny zabronione godzące lub zagrażające indywidualnym bądź też ponadindywidualnym dobrom w sferze życia gospodarczego, polegające na naruszeniu zaufania związanego z pozycją sprawcy lub z instytucją życia gospodarczego, grożące utratą zaufania do systemu gospodarczego lub jego podstawowych instytucji. Przestępczość gospodarcza narusza interesy uczestników obrotu gospodarczego (przedsiębiorców i konsumentów), a także godzi w instytucje finansów publicznych; obejmuje bardzo szeroki zakres przestępstw. Wśród cech przestępczości gospodarczej można wyróżnić m.in.: bazowanie na instytucjach gospodarczych zazwyczaj będących podmiotami zaufania publicznego; brak przemocy; pozory legalności; wielość materialnych strat.

Katalog przestępstw gospodarczych ma charakter otwarty, modelowo są to czyny zabronione przeciwko podstawowym instytucjom finansowym, przedsiębiorstwom, środowisku, interesom finansowym państwa oraz popełniane w związku z prowadzoną aktywnością gospodarczą. Najczęściej występują: unikanie opodatkowania; → pranie pieniędzy, → korupcja, oszustwa wewnętrzne w korporacjach międzynarodowych. W zaleceniach Rady Europy w sprawie przestępstw gospodarczych z 1981 r. wymieniono m.in. następujące ich rodzaje: przestępstwa kartelowe, oszukańcze praktyki i wykorzystywanie sytuacji ekonomicznej przez międzynarodowe związki przedsiębiorstw, nadużycia przy dostawach lub inne nadużycia subwencji krajowych i międzynarodowych, przestępstwa komputerowe, tworzenie fikcyjnych przedsiębiorstw, fałszowanie zestawień bilansowych oraz księgowych, oszustwa kapitałowe co do sytuacji ekonomicznej i kapitału towarzystw akcyjnych, naruszanie przez przedsiębiorstwa norm bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, przestępstwa na szkodę wierzycieli, przestępstwa na szkodę konsumentów, nieuczciwa konkurencja i reklama, przestępstwa podatkowe oraz uchylanie się przez przedsiębiorstwa od obowiązku ubezpieczeń socjalnych, przestępstwa celne, fałszowanie pieniędzy i papierów wartościowych, przestępstwa giełdowe i bankowe, przestępstwa na szkodę środowiska. [Marcin Jurgilewicz, Norbert Malec]

Literatura: O. Górniok, Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie, Warszawa 1994 • B. Hołyst, Kryminologia, Warszawa 2016.