PRZESTĘPCZOŚĆ KRYMINALNA – termin odpowiadający rodzajowi → przestępczości zgodnie z wyróżnianą w Polsce (statystyki Policji) klasyfikacją → przestępstw, która dzieli je na trzy rodzaje: gospodarcze, drogowe oraz kryminalne. Zgodnie z takim rozumieniem przestępstwami kryminalnymi – na zasadzie negacji – są te przestępstwa, które nie uderzają w bezpieczeństwo obrotu gospodarczego oraz nie są popełnione w ruchu drogowym.

Pojęcie to pojawia się w literaturze kryminologicznej, np. Brunon Hołyst stosuje je tylko w odniesieniu do raportów i statystyk policyjnych, lecz gdy jest stosowane w innym kontekście, ma inną funkcję i nieustalone jak dotąd znaczenie. W literaturze przedmiotu prezentowane są także stanowiska wskazujące się na jego nielogiczność, gdyż przestępczość jest ze swej istoty „kryminalna”, a kategoryzacja przestępstw z wyróżnieniem „przestępstw kryminalnych” nie wynika z systematyki kodeksowej, lecz z praktyki policyjnej.
Jak wskazuje Andrzej Uhl, czysto językowa wykładnia pojęcia „przestępczość kryminalna” prowadzi do wniosku, że jest to przestępczość w ogóle, a przestępstwo kryminalne to każde przestępstwo. Przymiotnik „kryminalny” według słowników oznacza: „przestępczy, związany z popełnieniem przestępstwa”, „odnoszący się do przestępstwa”, ale też „odnoszący się do przestępstw pospolitych”. Dlatego niekiedy pojęcie to jest uznawane za synonim tzw. przestępczości pospolitej, czyli skierowanej przeciwko osobie (życiu i zdrowiu) lub mieniu (własności); dotyczącej przestępstw, które nie mają charakteru politycznego czy terrorystycznego). [Paulina Storska]

Literatura: A. Uhl, Czy istnieje przestępczość kryminalna? Kilka uwag o tautologii w policyjnej statystyce przestępczości i nie tylko, „Biuletyn Kryminologiczny” 2020, nr 27.