PRZESTĘPCZOŚĆ TRANSGRANICZNA – rodzaj zjawisk kryminalnych występujących w skali międzynarodowej obejmujący różnorodne typy przestępstw, które mają rzeczywiste lub potencjalne skutki ponad → granicami państwowymi. Przestępczość transgraniczna [przest.tr.] przyjmuje różne formy, przejawy i rozmiary w poszczególnych państwach oraz regionach. Najczęściej ściśle powiązana jest z → przestępczością zorganizowaną; stosowane jest określenie „transgraniczna przest. zorganizowana”. Stanowi dynamiczne zjawisko, które w zależności od obszarów oraz metod działania podlega stałym zmianom. Przest.tr. dostosowuje się do lokalnych potrzeb oraz wypełnia zapotrzebowanie na usługi i towary, natomiast dla organizatora procederu przynosi znaczne korzyści. Transgraniczny charakter wynika z charakteru działania, które jest ukierunkowane na przestępcze zaspokojenie interesów oraz potrzeb związanych z podmiotami z co najmniej dwóch państw. W tym przypadku osoby, przedmioty, usługi, informacje są przemieszczane przez granicę państwa, jednak sąsiedztwo granic nie stanowi kwestii fundamentalnej. Przest.tr. może się więc odnosić do nieokreślonego zakresu krajów, które nie muszą mieć wspólnej granicy. Do głównych rodzajów przest.tr. należą: przes. narkotykowa, → handel ludźmi, organizowanie → migracji nielegalnej, → przest. gospodarcza, → pranie pieniędzy, a także → handel bronią, handel materiałami niebezpiecznymi, przestępstwa przeciwko środowisku (handel odpadami lub dziką fauną i florą).

Nasilenie przest.tr. w kolejnych dekadach będzie postępować, organizacje przestępcze starają się bowiem stale intensyfikować swoją działalność oraz wzmacniać międzynarodowe powiązania. Dawniej przest. zorganizowana była zjawiskiem lokalnym, współcześnie stanowi problem na arenie międzynarodowej i zajmuje czołową pozycję wśród problemów współczesnego świata. [→ przestępczość transnarodowa] [Paulina Storska]

Literatura: T. Bąk, Bezpieczeństwo transgraniczne Polski, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2011, nr 161(3) • N. Orlovska, J. Stepanowa, Cross-Border Crimes: Problems of Definition and -Features (Ukrainian Criminal Law Experience), „Krakowskie Studia Małopolskie” 2021, nr 30(2).