BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE – stan gospodarki państwa, który pozwala na zapewnienie określonych paliw i nośników energii w ilościach zaspokajających bieżące i przyszłe potrzeby ich odbiorców, w cenach przez nich akceptowanych, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, z zachowaniem niezależności politycznej (niezagrażającej interesom, wartościom i celom państwa), przy maksymalnym wykorzystywaniu własnych źródeł energii, a także z uwzględnieniem zasad → zrównoważonego rozwoju wyrażającego się w maksymalnym wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii, a tym samym minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko (przy wytwarzaniu, przesyle i zużyciu), a w nim na warunki życia człowieka.

Integralne rozumienie bezpieczeństwa energetycznego [bezp.en.] wskazuje na trzy kluczowe jego wymiary: 1. wymiar ekonomiczny, przez który należy rozumieć zapewnienie, iż ceny energii poprzez konkurencyjny wybór właściwego ekonomicznie źródła energii nie będą tworzyły przeszkód dla rozwoju gospodarczego, jak również nie będą prowadziły do ubóstwa energetycznego; 2. wymiar geostrategiczny, przez który należy rozumieć bezpieczeństwo dostaw w zapewnieniu ciągłości (niezawodności) i jakości dostaw energii na poziomie, który wynika z potrzeb i oczekiwań zarówno społecznych, jak i gospodarczych; 3. wymiar ekologiczny, przez który należy rozumieć produkcję energii w sposób niepowodujący nadmiernego zanieczyszczenia środowiska i nieodwracalnych w nim zmian.

Bezp.en. jest procesem ciągłym i dynamicznym, w którym ważną rolę odgrywają trendy globalne i regionalne oraz działania w obszarze polityki energetycznej zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Bezp.en. jest istotnym elementem w → systemie bezpieczeństwa państwa, ponieważ wpływa na różnorodne podejmowane w nim działania gospodarcze. Czynnikami, które mają istotny wpływ na poziom, zakres i jakość bezp.en., są: wielkość zasobów nośników energetycznych znajdujących się na terenie danego kraju; stopień zróżnicowania źródeł zaopatrzenia; pochodzenie źródeł zaopatrzenia: krajowe lub zagraniczne; ilość zmagazynowanych rezerw; poziom rozwoju odnawialnych źródeł energii; forma własności przedsiębiorstw sektora energetycznego i systemu zaopatrzenia; stan systemu zaopatrzenia, na które składa się moc przesyłowa, stan techniczny i niezawodność; poziom rozwoju środków transportu i infrastruktury drogowej i kolejowej; jakość nadzoru państwa nad całością procesu produkcji i dystrybucji energii; jakość planowania i wdrażania w życie decyzji rozwojowych i inwestycyjnych; możliwość finansowania nowych technologii; stabilność sytuacji wewnętrznej państwa oraz stabilność sytuacji międzynarodowej. [Katarzyna Świerszcz]

Literatura: P.B. Kilinc-Pala, Approaches in Energy Exclusive Security: Theories of Energy Security and the Dominance of Realism, „Politics & Policy”, nr 49(3) • A. Novikau, Rethinking Demand Security. Between National Interests and Energy Exports, „Energy Research & Social Science” 2022, nr 87.