BEZPIECZEŃSTWO FINANSOWE – element → bezpieczeństwa ekonomicznego; oznacza zdolność do pozyskania środków pieniężnych w sytuacji, gdy zachodzi taka potrzeba. Bezpieczeństwo finansowe [bezp.fin.] oznacza brak zagrożeń w sferze finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, ubezpieczeń, bankowości czy finansów ludności (gospodarstw domowych), dlatego może być oceniane przy użyciu kryteriów odnoszących się do państwa, instytucji finansowych, segmentów rynku finansowego, transakcji finansowych czy klientów rynków finansowych. Bezp.fin. w odniesieniu do funkcjonowania państwa to zespół rozwiązań instytucjonalnych i regulacji prawnych mających na celu ochronę systemu finansowego przed destabilizacją. Zawiera ogół regulacji prawnych oraz samoregulacji mających na celu zapewnienie stabilności finansowej oraz ochronę interesów uczestników rynku korzystających z usług pośredników finansowych, a także ogół instytucji odpowiadających za kontrolę przestrzegania tych regulacji i samoregulacji. W Polsce do najważniejszych instytucji bezp.fin. należą: rada ministrów, Ministerstwo Finansów, Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Bezp.fin. można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: zewnętrznej i wewnętrznej. Czynniki wewnętrzne bezp.fin. to: 1. bezp. instytucji finansowych (kondycja ekonomiczno-finansowa, system → zarządzania ryzykiem); 2. bezp. transakcji finansowych (wiarygodność finansowa kontrahenta, przedmiot transakcji, system rozliczeń); 3. bezp. segmentów rynku finansowego (mechanizm funkcjonowania danego rynku, zachowania uczestników); 4. bezp. klienta rynku finansowego (asymetria informacji, system ochrony). Czynniki zewnętrzne bezp.fin. to przede wszystkim sieć bezp.fin. państwa, którą tworzą następujące podmioty: rząd (reprezentowany przez ministra finansów), banki centralne, instytucje nadzoru finansowego, systemy gwarantowania depozytów. Bezp.fin. tylko częściowo może być regulowane przez państwo, gdyż na krajowe rynki finansowe oddziałują zagraniczni inwestorzy i pośrednicy finansowi, co jest efektem postępującej globalizacji. Dla bezp.fin. głównymi zagrożeniami są: międzynarodowe ryzyko finansowe, kurs waluty dewizowej, dewaluacja własnej waluty wspierającej eksport, wielkość zadłużenia zewnętrznego i możliwości jego spłaty, wielkość deficytu budżetowego oraz poziomu długu publicznego, jakość i możliwość egzekwowania przepisów stanowiących prawo, sprawność instytucji bankowych i instytucji nadzoru bankowego, przejrzystość prowadzenia rachunkowości.

Bezp.fin. w ujęciu finansów przedsiębiorstw jest to finansowa gwarancja istnienia i rozwoju podmiotu gospodarczego, która powstaje w wyniku codziennych starań zarządzających przedsiębiorstwem zmierzających do zapewnienia dobrej kondycji finansowej. W przedsiębiorstwie bezp.fin. jest wypadkową posiadania przez nie płynności finansowej i wypłacalności pieniężnej oraz posiadania odpowiedniej wielkości kapitału w stosunku do skali prowadzonej działalności (dokonywanych transakcji finansowych). W przedsiębiorstwie bezp.fin. ma zapewnić sprawność gospodarowania.

Bezp.fin. ludności (gospodarstw domowych) odnosi się do sposobów przechowywania zgromadzonego majątku (współcześnie także pieniądza bezgotówkowego, w postaci pieniądza bankowego, plastikowego, elektronicznego i sieciowego) i możliwości jego pomnażania. Odnosi się zatem do ogółu decyzji finansowych, które są podejmowane w związku z gospodarowaniem majątkiem, a w szczególności do systematycznego tworzenia kapitału (w postaci oszczędności), dzięki któremu można sfinansować nagłe, niespodziewane wydatki. [Konrad Stańczyk]

Literatura: K.M. Księżopolski, K. Pronińska, Bezpieczeństwo ekonomiczne w perspektywie politologicznej – wybrane problemy, Warszaw 2012 • K. Stańczyk, J. Płaczek, Próba oszacowania bezpieczeństwa finansowego Polski [w:] Zarządzanie w systemie gospodarczym: szanse i zagrożenia, red. K. Raczkowski, Warszawa 2015.