SEKTORY BEZPIECZEŃSTWA – w wymiarze teoretycznym są to przedmiotowe obszary (kategorie) ujmowania bezpieczeństwa, które w świetle → szkoły kopenhaskiej rozumiane są jako specyficzne rodzaje interakcji zachodzących na poszczególnych poziomach analizy bezpieczeństwa. Pojęcie sektorów bezpieczeństwa [sek.bez.] traktuje się w sposób problemowy, w kontekście zróżnicowanego pojmowania bezpieczeństwa, procesu jego poszerzania (rozszerzania) oraz rozwijania praktyk sekurytyzacyjnych (egzystencjalność zagrożeń). Natomiast w odniesieniu do podejścia praktycznego, zwłaszcza w wymiarze strategii w wymiarze państwowym, sek. bezpieczeństwa narodowego to części zintegrowanego → bezpieczeństwa narodowego (bezpieczeństwa państwa) odpowiadające zakresem swojej problematyki (z pewnymi korektami w zakresie, w jakim jest to konieczne) ustawowo określonym działom administracji rządowej lub grupom takich działów, zagregowanym ze względu na podobieństwo przedmiotowe (bliskość zakresu działalności podmiotów odpowiedzialnych za poszczególne działy).

Typologia pojęcia → bezpieczeństwo związana jest z doborem odpowiednich kryteriów pozwalających określić je w zależności od jego charakteru. Inaczej bowiem kształtuje się problem bezpieczeństwa regionalnego, zbiorowego czy narodowego. Ewolucja tego pojęcia, pojmowanego wcześniej w dość wąskich kategoriach jedynie w odniesieniu do siły militarnej i skuteczności zawieranych traktatów, spowodowała, że współcześnie należy rozpatrywać je w kategoriach wieloaspektowych. Do kryteriów wyodrębniania bezpieczeństwa poza kryterium przedmiotowym, podmiotowym, przestrzennym, sposobu zorganizowania i czasowym należy dołączyć kryterium sektorowe. Sektorowe podejście do kwestii bezpieczeństwa jest efektem analizy problemów o większym zasięgu. Sektorowa wizja struktury i funkcjonowania państw, środowiska międzynarodowego pozwala na dynamiczne wyodrębnianie jego obszarów. Definiowanie sek.bez. ma istotne znaczenie analityczne, ponieważ umożliwia badanie nie tylko sektorów, ale również ich interakcji z innymi obszarami nauki.

Jeden z głównych przedstawicieli szkoły kopenhaskiej Barry Buzan wyróżnił pięć sek.bez.: militarny, polityczny, ekonomiczny, ekologiczny, społeczno-kulturowy. Zapewnienie bezpieczeństwa w poszczególnych sek. dokonywać się może na różnych poziomach. Właściwym poziomem dla przeciwstawienia się zagrożeniom bezpieczeństwa w sek. militarnym i politycznym jest państwo, chociaż znaczenie ma także stabilność systemu międzynarodowego. Bezpieczeństwo ekonomiczne zależne jest od polityki państwa, sytuacji na rynkach międzynarodowych oraz działań instytucji finansowych funkcjonujących na poziomie systemu międzynarodowego. Poziom państwa nie jest natomiast najważniejszy dla zapewnienia bezpieczeństwa sek. ekologicznego. Zagrożenia ekologiczne dotykają zarówno państwa, jak i społeczności regionalnych i na tych poziomach muszą być rozwiązywane (polityka proekologiczna państwa; zasady zrównoważonego rozwoju). Gdy mają konsekwencje dla całej społeczności międzynarodowej, właściwy jest poziom globalny. Główna rola w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sek. społeczno-kulturowego, którego obiektem jest grupa społeczna lub jednostka, przypada państwu, ale pewien wpływ mają także uregulowania międzynarodowe. Istotne w tej klasyfikacji jest wskazanie współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa w poszczególnych sek.

Sek. bezpieczeństwa narodowego wyodrębniane ze względu na zakres obejmowanej problematyki są następujące: dyplomatyczny, militarny, wywiadowczy, kontrwywiadowczy, prawa i porządku publicznego, ratownictwa, kulturowy, edukacyjny i naukowy, socjalny, demograficzny, migracyjny, finansowy, energetyczny, surowcowy, transportowy, infrastruktury krytycznej, środowiska naturalnego. Wyodrębniane są także transsektorowe obszary bezpieczeństwa, obejmujące np. bezpieczeństwo cybernetyczne, bezpieczeństwo antyterrorystyczne. [Stanisław Koziej, Katarzyna Śmiałek]

Literatura: Biała księga bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013 • M. Brzeziński, Sektory bezpieczeństwa [w:] Encyklopedia bezpieczeństwa wewnętrznego, red. A. Misiuk, J. Itrich-Drabarek, M. Opała-Dobrowolska, Warszawa 2021 • Dziedziny i sektory bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, red. K. Śmiałek, Warszawa 2020.