BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE – zjawiska i procesy bezpieczeństwa dotykające całej ludzkości, obejmujące w różny sposób całą kulę ziemską, angażujące decydujących graczy na arenie światowej i większość innych podmiotów międzynarodowych (w tym organizacji). Jest to kategoria wyróżniana w typologii bezpieczeństwa ze względu na kryterium podmiotowe oraz przestrzenne, w pierwszym odnosi się do zbiorowości państw i całego systemu międzynarodowego, w drugim – do obszaru globu (Ziemi). Bezpieczeństwo globalne [bezp.gl.] jest określane także jako bezpieczeństwo światowe bądź uniwersalne. Jest zatem globalnym wymiarem → bezpieczeństwa międzynarodowego, postrzeganego kompleksowo. Bezp.gl. nie stanowi syntezy bezpieczeństwa wszystkich państw, gdyż obejmuje zarówno wartości egzystencjalne pojedynczych państw, jak i wartości wspólnego globalnego systemu bezpieczeństwa, takie jak: stabilność, pokój, porządek międzynarodowy, stopień demokratyzacji, kooperatywność, równowaga i współpraca w różnych obszarach. Bezp.gl. dotyczy oddziaływania państw, organizacji międzynarodowych, → aktorów niepaństwowych w obszarze geopolityki, ekonomii, ekologii, klimatu, informacji, demografii, kultury, społeczeństwa itd.

Bezp.gl. jest zatem zarówno stanem, jak i procesem, którego celem jest stwarzanie państwom i społeczności międzynarodowej warunków rozwoju i niezakłóconego spokoju we wszystkich znaczących wymiarach, w tym militarnym, politycznym, gospodarczym, środowiskowym. Jest następstwem odwiecznych naturalnych procesów rozwojowych oraz przestrzennej ekspansji cywilizacyjnej nasilającej się z procesami → globalizacji XX i XXI w. Jednym z decydujących czynników współczesnego wymiaru bezp.gl.
było zjawisko wojen światowych, które praktycznie wykazały obecność zagrożeń mogących ogarnąć jednocześnie niemal całą ludzkość i glob. Na sytuację w zakresie bezp.gl. oddziałują m.in: postęp techniczny; zakaz użycia sił w stosunkach międzynarodowych; międzynarodowa kontrola zbrojeń; wzrost międzynarodowych współzależności związanych z procesem globalizacji; zwiększające się znaczenie pozapaństwowych uczestników stosunków międzynarodowych. [Mateusz Ziętarski]

Literatura: P. Frankowski, Bezpieczeństwo globalne w warunkach transformacji ładu międzynarodowego [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, red. R. Zięba, Warszawa 2018 • A. Szpak, Budowanie pokoju a bezpieczeństwo ludzkie – wzajemne relacje, Toruń 2016.