STANDARYZACJA W NATO – zorganizowana działalność, której głównym celem jest realizacja procesu opracowywania oraz wdrażania procedur, modeli i terminologii na poziomie niezbędnym do osiągnięcia interoperacyjności wymaganej przez państwa sojusznicze albo w celu zarekomendowania przydatnych praktyk w ramach współpracy wielonarodowej. Termin standaryzacja [st.] zadomowił się na dobre wśród społeczności NATO i dotyczy zakresu opracowywania wspólnych standardów działania i osiągania zdolności, wsparcia interoperacyjności osób i systemów, a nawet do osiągania stanu synergii działania, np. porozumień standaryzacyjnych → STANAG.

W Polsce, a także krajach romańskich zasadniczo używany jest termin normalizacja, który pochodzi od łacińskiego wyrazu norma – reguła, przepis, miara, nakaz, zasada postępowania. W wielu językach termin st. o identycznym znaczeniu jak normalizacja jest tworzony od angielskiego wyrazu standard, oznaczającego wzór, model, punkt odniesienia dla porównań. W takich przypadkach termin normalizacja zastępowany jest terminem st. (m.in. w USA, Kanadzie, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Rosji). W działalności normalizacyjnej związanej z obronnością i bezpieczeństwem można przyjąć, że terminy te są równoznaczne lub równoważne.

St. można podzielić na operacyjną, materiałowo-techniczną oraz administracyjną. St. operacyjna dotyczy procesu opracowywania koncepcji, doktryn, taktyk, technik działania,
logistyki, szkolenia, meldunków, formularzy, map i planów. Z kolei st. materiałowa związana jest z charakterystykami technicznymi uzbrojenia i sprzętu wojskowego, obejmuje zarówno kodeksy dobrego postępowania, jak i specyfikacje sprzętowe w zakresie systemów kierowania, dowodzenia i łączności, podsystemów uzbrojenia, interfejsów, zespołów, podzespołów, części zamiennych, materiałów eksploatacyjnych. St. administracyjna pomimo tego, że nie jest bezpośrednio związana z funkcjami wojskowymi, stanowi istotne wsparcie obydwu wcześniej wymienionych obszarów st., obejmując terminologię, procedury i dokumentację finansową, ale też np. środowisko naturalne. W NATO wyróżnia się trzy poziomy st.: kompatybilność, zamienność oraz jednolitość.
[Bogusław Rogowski]

Literatura: NATO Standardization Office, AAP-3(K) Directive for the Production, Maintenance and Management of NATO Standardization Documents, Brussels 2018.