STYLIZACJA BEZPIECZEŃSTWA – świadome i celowe oddziaływanie człowieka na środowisko społeczne, dotyczy przede wszystkim → bezpieczeństwa personalnego (osobistego). Jej celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości, zachowaniu i postępowaniu człowieka poprzez kształtowanie właściwych postaw, naśladowanie pożądanych wzorów zachowania w różnych sytuacjach trudnych i kryzysowych. Stylizacja bezpieczeństwa [st.bezp.] człowieka ma znaczący wpływ na formowanie i doskonalenie osobowości poprzez relacje z otoczeniem (innymi ludźmi). Jest konkretnym działaniem osoby, a proces jej interioryzacji następuje poprzez obserwację, aktywne uczestniczenie, przekaz, doskonalenie umiejętności, naśladownictwo (odwzorowanie) itd.
St.bezp. człowieka związana jest z jego działaniem, aktywnością i odpowiednimi zachowaniami. Efektem tego są przekonania, oczekiwania i przewidywania, motywy, sposób myślenia oraz emocjonalne elementy czy mechanizmy osobowości.
Stylizacja pojawia się we wszystkich fazach znaczeniowych → kultury bezpieczeństwa. Występuje w świadomości człowieka, czyli myśleniu o bezpieczeństwie, w systemie prezentowanych wartości, odpowiedzialności, także demaskowaniu wszelkich zagrożeń. Stylizacja pojawia się także w kolejnej fazie kultury bezpieczeństwa – w odczuwaniu bezpieczeństwa, a więc w obszarze wyrażanych emocji (lęk, strach, zadowolenie, spokój itd.), wiedzy na temat bezpieczeństwa, posiadanych zdolności. Stylizację widać także w fazie reagowania na konkretną → sytuację kryzysową, czyli jest ona powiązana z umiejętnościami zachowania się, postawami, przestrzeganiem norm.
St.bezp. człowieka jest dość mocno osadzona w aksjologii. Problematyka wartości to dla bezpieczeństwa jedno z centralnych zagadnień. W st.bezp. człowieka odradza się dążenie do odczytywania i poszukiwania wartości uniwersalnych, silnie zakorzenionych w tradycji humanistycznej, w doświadczeniu ludzkim. Wśród nich szczególne miejsce zajmują m.in.: prawo do życia i wolności, podmiotowość i tożsamość człowieka, swobody obywatelskie, życie wolne od zagrożenia wojną, demokracja, pluralizm polityczny i światopoglądowy, tolerancja, godziwy poziom życia duchowego i materialnego, możliwości samorealizacji, rodzina, praca, edukacja. St.bezp. ma swe źródła w psychologii zagrożeń, szczególnie w odniesieniu do osobowościowego obszaru człowieka (głównie kwestie zaburzenia potrzeb bezpieczeństwa i stabilizacji; vide koncepcja potrzeb
Abrahama Maslowa). [Andrzej Pieczywok]
Literatura: A. Koperek, Socjalizacja jako społeczno-wychowawczy proces integracji jednostki ze społeczeństwem, „Pedagogika Katolicka” 2011, nr 1 • H. Mamzer, Poczucie bezpieczeństwa ontologicznego. Uwarunkowania społeczno-kulturowe, Poznań 2008 • A. Pieczywok, Stylizacja bezpieczeństwa człowieka w środowisku społecznym, „Studia nad Bezpieczeństwem” 2018, nr 3.