Powrót

Szczegóły Hasła

SZKOŁA PARYSKA


SZKOŁA PARYSKA – jeden z nurtów krytycznych → studiów nad bezpieczeństwem; jest postrzegana jako część poststrukturalizmu. Inspirowana przez filozofię Michela Foucaulta i spojrzenie socjologiczne Pierre’a Bourdieu odnosi się do bezpieczeństwa w kategoriach polityczno-socjologicznych. Szkoła paryska [sz.p.] uważa działania państwa (suwerennej władzy) na rzecz bezpieczeństwa za technikę rządu i rezultat „rządowości” (fr. gouvernementalisation; termin wprowadzony przez Foucaulta) stosowane w celu tworzenia pewnego rodzaju podmiotów. Technika ta obejmuje regulację, przemoc, opresję, kontrolę i nadzór policyjny. Przedstawicielami tego nurtu są przede wszystkim Didier Bigo, Anastassia Tsoukala i Daniel Hermant. Szk.p. zrywa z założeniem o możliwości funkcjonowania suwerennego i bezpiecznego państwa w niestabilnym środowisku. Krytykuje utrwalone struktury i ich znaczenie. Uważa, że  bezpieczeństwo jest tworzone na potrzeby państw lub ich rządów oraz w celu realizacji ich interesów. Nurt ten dostrzega wagę problemów wewnętrznych, niedostrzeganych przez państwa, marginalizowanych lub celowo pomijanych. Krytyce podlegają również swobody nadzwyczajnych działań państw w dziedzinie bezpieczeństwa oraz pogląd, że bezpieczeństwo ogranicza się jedynie do przetrwania i ma odniesienie tylko do przestrzeni międzynarodowej. Przedstawiciele sz.p. próbują znaleźć odpowiedź na dwa zasadnicze pytania: co oznacza termin bezpieczeństwo i jak bezpieczeństwo funkcjonuje w środowisku? Według poglądów tego nurtu bezpieczeństwo i niebezpieczeństwo można zdefiniować jednoznacznie, wskazując jednocześnie, że współcześnie państwo chroni społeczeństwo przede wszystkim przed zagrożeniami zewnętrznymi. Jest to skutkiem wzrostu bezpieczeństwa wewnętrznego. Zgodnie z tą logiką niebezpieczeństwem są np. zagrożenia związane z → terroryzmem czy → migracją nielegalną, a bezpieczeństwem – brak występowania tych zjawisk. Idąc dalej, według poglądów sz.p. bezpieczeństwo jest zasadą konstytuującą, która tworzy rzeczy, a nie tylko stosuje określone nazewnictwo. Jest procesem, który tworzy i reprodukuje określone tożsamości narodu, wyznaczając określony styl życia społecznego i politycznego. Zagrożenia mają charakter dyskursywny, powstają w wyniku tworzenia obrazu wroga zewnętrznego lub wewnętrznego. Odpowiedni dobór analogii, eufemizmów i metafor wpływa na rozumienie rzeczywistości przez elity i społeczeństwo, co w konsekwencji przekłada się na wybór określonej polityki przez państwo. [Dariusz Nagrabski]

Literatura: Tożsamość nauk o bezpieczeństwie, red. S. Sulowski, Toruń 2015 • P.D. Williams, Studia bezpieczeństwa, Warszawa 2012 • Zarys teorii bezpieczeństwa państwa, red. J. Gryz, Warszawa 2016.


AUTORZY: Nagrabski Dariusz, OST.ZM.: 10.02.2024