BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA – stan wolności od jakichkolwiek → zagrożeń dla ludności, władzy politycznej i instytucji politycznych oraz określonego terytorium państwa gwarantujący przetrwanie i rozwój na arenie międzynarodowej oraz ochronę własnych interesów. Uzyskiwany jest w wyniku zorganizowanej obrony i ochrony przed zewnętrznymi i wewnętrznymi zagrożeniami militarnymi i niemilitarnymi, przy użyciu sił i środków będących w dyspozycji państwa. Tradycyjnie do podstawowych wartości dla bezpieczeństwa państwa [bezp.pań.] zaliczano: → integralność terytorialną, → suwerenność (w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym) oraz przetrwanie społeczeństwa. Współcześnie bezp.pań. pojmowane jest szerzej, jako wielowymiarowy proces obejmujący nie tylko działania mające na celu przetrwanie narodu i państwa jako instytucji politycznej, ale także tworzenie warunków do rozwoju, w tym zapewnienie tożsamości państwa i narodu oraz rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego. Państwo zobowiązane jest dla zapewnienia bezp. do realizowania wielu zadań w ramach funkcji wewnętrznej, do których należy zaliczyć m.in. umacnianie siły militarnej, rozwój gospodarczy państwa, optymalizację systemu społeczno-politycznego i stabilności politycznej, a w ramach funkcji zewnętrznej uregulowanie stosunków z państwami sąsiedzkimi, członkostwo w organizacjach polityczno-wojskowych i aktywny udział w kształtowaniu środowiska → bezpieczeństwa międzynarodowego.
W państwie podstawowym gwarantem bezp. są → siły zbrojne. Bezp.pań. nie jest wartością stałą (daną raz na zawsze) – należy o nie ciągle zabiegać (kształtować, modyfikować i adaptować), dostosowując je do zmieniającej się sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej państwa. Celem tego procesu jest zapobieganie zagrożeniom, przygotowanie państwa do funkcjonowania w czasie → kryzysu i → wojny oraz udział w odbudowie państwa po sytuacji kryzysowej.
Powszechnie wyróżnia się m.in. następujące rodzaje bezp.pań.: → bezpieczeństwo ustrojowe (polityczne) – gwarancje przetrwania i rozwoju systemu politycznego państwa; → bezpieczeństwo militarne – brak zagrożeń natury wojskowej, a w przypadku ich pojawienia się zapewnienie odparcia agresji za pomocą sił zbrojnych; → bezpieczeństwo ekonomiczne – przetrwanie i rozwój systemu gospodarczego państwa oraz zagwarantowanie odpowiedniego standardu życia ludności, a także zagwarantowanie odpowiedniej pozycji w międzynarodowych stosunkach gospodarczych; → bezpieczeństwo społeczne ‒ gwarancje przetrwania i rozwoju tożsamości narodowej, kulturowej, językowej społeczności tworzącej państwo i zamieszkującej na jego terytorium; → bezpieczeństwo zdrowotne – sprawne działanie służby ochrony zdrowia publicznego i niezakłócony dostęp obywateli do świadczeń medycznych; → bezpieczeństwo ekologiczne –
stan środowiska przyrodniczego, który pozwala obecnym i przyszłym pokoleniom przetrwanie, rozwój i doskonalenie bez jego degradacji. [Natalia Moch]
Literatura: B. Buzan, O. Weaver, J. de Wilde, Security: A New Framework for Analysis, London 1998 • Z. Ciekanowski, J. Nowicka, H. Wyrębek, Bezpieczeństwo państwa w obliczu współczesnych zagrożeń, Siedlce 2016 • W. Kitler, Bezpieczeństwo narodowe. Podstawowe kategorie, dylematy pojęciowe i próba systematyzacji, „Towarzystwo Wiedzy Obronnej, Zeszyt Problemowy” 2010, nr 61(1).