Powrót

Szczegóły Hasła

BEZPIECZEŃSTWO POLITYCZNE


BEZPIECZEŃSTWO POLITYCZNE – odnosi się do suwerenności, ideologii i organizacyjnej stabilności podmiotów – jednostek politycznych funkcjonujących na wszystkich poziomach analizy bezpieczeństwa. Dotyczy więc zarówno systemu międzynarodowego (ujęcie globalne), podsystemów międzynarodowych (ujęcie regionalne), państw i innych podmiotów – jednostek politycznych funkcjonujących na tym poziomie analizy, jak i grup społecznych i organizacji funkcjonujących w państwach, a także jednostki ludzkiej.

Dominującymi organizacjami politycznymi we współczesnym świecie są państwa i to one stanowią główny przedmiot analizy sektora (dziedziny) bezpieczeństwa politycznego [bezp.pol.]. Bezp.pol. państwa to stan pewności przetrwania, stabilnego funkcjonowania i rozwoju systemu politycznego państwa oraz jego suwerenności. Taki stan pewności może wynikać z braku → zagrożeń dla systemu politycznego i → suwerenności państwa lub z posiadania zdolności przeciwstawienia się tego typu zagrożeniom. Bezp.pol. państwa wiąże się z rzeczywistą kontrolą określonego terytorium państwa i zamieszkającej go ludności przez jego legalne władze. Naczelnymi wartościami chronionymi bezp.pol. państwa jest jego suwerenność i ideologia, na podstawie której funkcjonuje, oraz stabilność i skuteczność systemu politycznego wynikającego z tej ideologii.

W wymiarze międzynarodowym bezp.pol. związane jest ze stabilnością funkcjonowania systemu międzynarodowego. Utożsamiane jest z określanym ładem (porządkiem) międzynarodowym, który ulega ewolucji, ale także radykalnym przeobrażeniom. Ewolucja ładu międzynarodowego wydaje się czymś naturalnym, ale radykalne zmiany układu sił pomiędzy państwami, zwłaszcza najsilniejszymi (mocarstwami), zazwyczaj są wynikiem konfliktów międzynarodowych na dużą skalę. Mając powyższe na uwadze, można przyjąć, że bezp.pol. systemu międzynarodowego oznacza pewność przetrwania, stabilnego funkcjonowania i rozwoju określonego ładu międzynarodowego, który zapewnia trwałość i równowagą procesów zachodzącym w systemie międzynarodowym.

Bezp.pol. w odniesieniu do organizacji społecznych funkcjonujących w państwie i do jednostki ludzkiej dotyczy przede wszystkim podstawowych praw i wolności człowieka [→ prawa człowieka]. Są one formułowane zarówno w konwencjach międzynarodowych, jak i aktach prawa krajowego.

Zagrożenia bezp.pol. odnoszą się do kwestionowania i podważania wewnętrznej legitymizacji jednostki politycznej, czyli jej prawa do sprawowania władzy w imieniu innych oraz zewnętrznego braku uznania jednostki politycznej jako podmiotu prawa międzynarodowego przez innych uczestników stosunków międzynarodowych, czyli jej zewnętrznej legitymizacji. Podstawowe wartości chronione bezp.pol.: suwerenność, ideologia, na podstawie której funkcjonują jednostki polityczne, oraz ich stabilność organizacyjna, mogą być zagrożone nie tylko w wyniku zastosowania instrumentów politycznych, lecz także środków militarnych, ekonomicznych, kulturowych i innych. [Lech Chojnowski]

Literatura: B. Balcerowicz, Bezpieczeństwo polityczne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2004 • L. Chojnowski, Polityczny sektor bezpieczeństwa, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2012, nr 165(3) • L. Chojnowski, Bezpieczeństwo polityczne państwa [w:] Wybrane problemy bezpieczeństwa. Rozważania o przestrzeni bezpieczeństwa, red. A. Urbanek, Słupsk 2014.


AUTORZY: Chojnowski Lech, OST.ZM.: 27.01.2024