Powrót

Szczegóły Hasła

ZAGROŻENIE EKONOMICZNE


ZAGROŻENIE EKONOMICZNE ‒ stan lub sytuacja, w której państwo nie może przeciwstawić się zewnętrznym i wewnętrznym oddziaływaniom, które uniemożliwią jego rozwój ekonomiczny zgodnie z przyjętymi założeniami, kierunkami oraz tempem. Przez to zagrożenia te osłabiają państwowy potencjał gospodarczo-obronny oraz zdolność do skutecznego przeciwstawienia się zewnętrznym naciskom, które mogą doprowadzić do zaburzeń rozwoju. Zagrożenia ekonomiczne [zag.ek.] państwa mają charakter zewnętrzny i wewnętrzny. Zewnętrzne zag.ek. odnoszą się do ekspansywnej działalności zagranicznych podmiotów gospodarczych. Uzależnione są od międzynarodowej sytuacji politycznej i gospodarczej na świecie, stosunków państwa z jego sąsiadami, przynależności do organizacji o charakterze międzynarodowym oraz wypracowanymi warunkami wymiany handlowej. Przykładowe rodzaje to: uzależnienie gospodarcze od innych państw; egoizm ekonomiczny rozwiniętych państw świata i międzynarodowych korporacji zagranicznych; kryzysy światowe; utrata rynków zbytu; brak przynależności do instytucji międzynarodowych; niszczenie i zakłócanie pracy sieci informacyjnych; powstawanie stref głodu i ubóstwa; położenie geopolityczne w sąsiedztwie państw o niskim poziomie rozwoju, z utrudnionym dostępem do surowców i rynków zbytu; reglamentacja lub ograniczanie dostępu do najnowszych technologii przez państwa rozwinięte; blokady gospodarcze i dyskryminacja gospodarcza; nieprzestrzeganie prawa własności intelektualnej; działalność międzynarodowych grup przestępczych oraz tworzenie warunków do prania pieniędzy.

Wewnętrzne zag.ek. państwa dotyczą stabilności i efektywności krajowego systemu gospodarczego. Odnoszą się do klasycznych kategorii ekonomicznych określających podstawowe czynniki produkcji, którymi są praca, ziemia i kapitał, czyli są pochodną stanu i struktury zasobów ludzkich, przyrodniczych i majątkowych. Na ich poziom mogą wpływać takie czynniki, jak wewnętrzna sytuacja polityczna i panujący układ sił politycznych w państwie czy zagospodarowanie przestrzenne kraju i regionów. Przykłady wewnętrznych zag.ek. państwa to: niskie tempo rozwoju gospodarczego pogłębiające dysproporcję w rozwoju ekonomicznym w stosunku do innych państw; niski poziom wpływów podatkowych; narastający dług publiczny; inflacja; wysoki udział gospodarki nieoficjalnej w całej gospodarce; pauperyzacja społeczeństwa i masowe bezrobocie; znaczna polaryzacja dochodów społeczeństwa i wysoki poziom ubóstwa; niski poziom innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw; nadmierny import towarów prowadzący do nieopłacalności własnej produkcji i zmniejszanie zatrudnienia w kraju; ograniczanie wydatków na badania naukowe i brak transferu osiągnięć naukowych do gospodarki; niewydolny system zabezpieczenia społecznego; brak stabilnej polityki gospodarczej prowadzonej przez kolejne rządy; niski poziom stanowienia i egzekwowania prawa regulującego obrót gospodarczy; wysoki poziom korupcji. [→ zagrożenie; zagrożenie bezpieczeństwa] [Konrad Stańczyk]

Literatura: K.M. Księżopolski, Ekonomiczne zagrożenia bezpieczeństwa państw: metody i środki przeciwdziałania, Warszawa 2004 • K. Stańczyk, Ekonomiczne aspekty zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa [w:] Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa i obronności RP w XXI wieku w wymiarze polityczno-militarnym i ekonomicznym, red. Z. Trejnis, Warszawa 2018.


AUTORZY: Stańczyk Konrad, OST.ZM.: 14.02.2024