ZAGROŻENIE NIEMILITARNE ‒ niekorzystna sytuacja lub zespół okoliczności, w których nie występuje czynnik militarny, a z obiektywnej oceny wynika, iż mogą one doprowadzić do stanu (procesu) niebezpiecznego dla podmiotu, w szczególności po przekroczeniu poziomu akceptowalnego przez tenże podmiot. Kluczowym wyróżnikiem zagrożenia niemilitarnego [zag.niem.] jest brak czynnika militarnego. A zatem kategoria ta obejmuje wszystkie zag. naturalne oraz te → zag. cywilizacyjne (związane bezpośrednio lub pośrednio z aktywnością człowieka), w których nie występuje czynnik militarny.
Niemilitarne → zag. naturalne są pochodną niekorzystnych zjawisk atmosferycznych lub geologicznych. Mogą też wynikać ze wzajemnego oddziaływania organizmów żywych w danym środowisku. Dominujące źródło zag. naturalnego tkwi w rzeczywistości przyrodniczej (poza aktywnością człowieka).
Niemilitarne → zag. cywilizacyjne mają swoje źródła w środowisku człowieka oraz jego materialnych i niematerialnych wytworów. Można wyróżnić dwie grupy zag.niem., jakie niesie za sobą aktywność człowieka i wytwory tej aktywności: 1. zag. wywoływane przez technikę; przede wszystkim → awarie i → katastrofy, w tym awarie systemów → infrastruktury krytycznej oraz katastrofy budowlane i komunikacyjne; 2. zag. wywoływane przez niekorzystne zjawiska polityczne, społeczne, ekonomiczne i inne spowodowane przez człowieka, przy czym zjawiska te mogą przebiegać ze świadomym lub nieświadomym jego udziałem. Do grupy tej należą zag. gospodarcze, społeczne, kulturowe, polityczne i inne.
Do zag.niem. wynikających z aktywności człowieka można zaliczyć również przestępczość, w tym → przestępczość zorganizowaną i → terroryzm ‒ pod warunkiem niewystąpienia w tej działalności czynnika militarnego; są to m.in. przestępstwa finansowe, cyberprzestępczość lub cyberterroryzm. [→ zagrożenie; zagrożenie bezpieczeństwa] [Tadeusz Szczurek]
Literatura: T. Szczurek, Od deskrypcji do antycypacji wykorzystania potencjału militarnego w kształtowaniu bezpieczeństwa nowoczesnych wspólnot państwowych wobec rozwoju zagrożeń niemilitarnych, Warszawa 2012.