ZINTEGROWANY SYSTEM REAGOWANIA KRYZYSOWEGO UE ‒ (ang. European Union Integrated Political Crisis Response Arrangements, IPCR) powstał w celu politycznej koordynacji reakcji na skomplikowane sytuacje kryzysowe i kryzysy międzysektorowe, np. zamachy terrorystyczne na państwa członkowskie UE. Zapewnia podejmowanie decyzji politycznych na szczeblu UE poprzez skuteczną wymianę informacji, współpracę i koordynację reakcji kryzysowej. IPCR został usankcjonowany w 2013 r. przez Radę UE, a uruchomiono go po raz pierwszy 30 października 2015 r. w związku z → kryzysem migracyjnym. Wspiera Radę UE, wykorzystując do tego nowoczesne narzędzia, np. nieformalny okrągły stół, czyli nieoficjalne, robocze posiedzenia, spotkania umożliwiające prezydencji Rady zgromadzenie najważniejszych podmiotów, właściwych agencji, gabinetu przewodniczącego Rady Europejskiej i ekspertów z państw członkowskich UE, których sytuacja kryzysowa bezpośrednio dotyczy. Raporty sytuacyjne, sprawozdania dotyczące zintegrowanej → świadomości sytuacyjnej i analizy (ISAA) to sprawozdanie analityczne odzwierciedlające rzetelny obraz zaistniałej sytuacji kryzysowej, istotny dla decydentów. Kolejne narzędzie to platforma internetowa IPCR – narzędzie informatyczne umożliwiające wymianę informacji, ich gromadzenie na potrzeby raportu, sprawozdania ISAA, zamieszczanie map sytuacyjnych i materiałów dla zainteresowanych stron. Centralny punkt kontaktowy IPCR 24/7 to całodobowy punkt łączności utworzony w Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC), odpowiadający także za monitoring i ostrzeganie oraz wspieranie tworzenia i rozpowszechniania sprawozdania ISAA.

IPCR może być uruchomiony przez prezydencję Rady UE lub na wniosek państwa członkowskiego, niezależnie od tego, czy dane zdarzenie występuje na terytorium państwa członkowskiego UE. Aktywacja IPCR następuje na trzech poziomach: w trybie monitorowania, bez aktywacji IPCR; w trybie wymiany informacji, z aktywacją IPCR; w trybie pełnej aktywacji IPCR.

IPCR stanowi podstawę reakcji politycznej na odwołanie się do klauzuli solidarności zamieszczonej w art. 222 TFUE, z którego wynika, że Unia i jej państwa członkowskie działają wspólnie w duchu solidarności, jeżeli jakiekolwiek państwo członkowskie stanie się przedmiotem ataku terrorystycznego lub ofiarą klęski żywiołowej lub katastrofy spowodowanej przez człowieka. UE mobilizuje wszystkie będące w jej dyspozycji instrumenty, w tym środki wojskowe udostępnione jej przez państwa członkowskie. Powołanie się na tę klauzulę skutkuje natychmiastowym uruchomieniem IPCR. W przypadku → agresji zbrojnej na państwo członkowskie UE istnieje także możliwość zastosowania klauzuli wzajemnej obrony (w myśl art. 42 pkt 7 TFUE). [Patrycja Bryczek-Wróbel]

Literatura: Council of the European Union, The EU Integrated Political Crisis Response – IPCR – Arrangements, Brussels 2016.