Bezzałogowy statek powietrzny (BSP) to aerodyna ze stałym płatem lub wiropłat (samolot lub śmigłowiec), który nie wymaga do lotu załogi na pokładzie oraz nie ma możliwości zabierania pasażerów, pilotowany zdalnie lub wykonujący lot autonomiczny.
Bezzałogowy statek powietrzny musi być wyposażony w takie same urządzenia umożliwiające lot, nawigację i łączność jak załogowy statek powietrzny wykonujący lot z widocznością (VFR) lub według wskazań przyrządów (IFR) w określonej klasie przestrzeni powietrznej. Odstępstwa mające zastosowanie w tym zakresie dla załogowych statków powietrznych stosuje się jednakowo do bezzałogowych statków powietrznych.
Bezzałogowy statek powietrzny używany do celów wojskowych jest definiowany jako statek powietrzny bez pilota na pokładzie, który wykorzystuje siły aerodynamiczne do poruszania się po pożądanych trajektoriach niebalistycznych, w sposób naprowadzany lub autonomiczny (samosterujący), który przenosi wyposażenie, ładunki komercyjne lub środki bojowe.
Bezzałogowa platforma powietrzna (samolot, śmigłowiec) jest powietrznym elementem systemu który najczęściej obejmuje również elementy naziemne jak: naziemna stacja kontroli (GCS), obsługiwanej przez operatora, system komunikacji między stacją kontroli, a statkiem znajdującym się w powietrzu, wymienne wyposażenie (rozpoznawcze lub inne), stosowane w zależności od charakteru wykonywanej misji, oprogramowanie do przetwarzania zbieranych danych, lotnicze środki bojowe (w przypadku uzbrojonych BSP), sprzęt pomocniczy do zasilania, transportu i obsługi całego systemu. Rola człowieka-operatora w systemie jest różna, w zależności od poziomu autonomii BSP i wymagań dotyczących przesyłania danych.
Ogólnie, wojskowe bezzałogowe platformy powietrzne realizują sześć rodzajów misji (obserwacja, detekcja, klasyfikacja, identyfikacja, śledzenie i neutralizacja), które mogą być wykonywane na różnych poziomach w zależności od charakterystyki operacyjnej. Charakterystyki operacyjne są określone przez ogólną architekturę systemu, którą tworzą urządzenia rozmieszczone na pokładzie i na ziemi, techniczne i taktyczne cechy platformy powietrznej (autonomia, prędkość, udźwig, zasięg i pułap) oraz rodzaj czujników i innego wyposażenia (broń) na pokładzie.
Pożądane możliwości operacyjne bezzałogowych systemów to: dokładna nawigacja, umiejętność podążania za wskazówkami na mapie i oceny otoczenia; szybkość realizacji misji (szybkość ruchu w powietrzu i szybkość transferu i przetwarzania danych, centralizacja i rozpowszechnianie informacji); minimalny ślad radarowy, magnetyczny, akustyczny i cieplny; zdolność działania w obszarach wysokiego ryzyka; wysokowydajny system energetyczny zdolny do zasilania napędu i obsługi pokładowych instalacji odbiorczych (czujniki, komputer pokładowy, łączność, neutralizacja); niezawodność systemów w nieprzyjaznych środowiskach; łatwy transport, bezpieczne lądowanie (wodowanie) i holowanie.
Nowym konstrukcjom stawia się wymagania: szerokiego zakresu autonomii działania (zdolność autonomicznej nawigacji i patrolowania oraz lokalizacji, identyfikacji oraz oznaczania potencjalnych celów); operowania we współdziałaniu z powietrznymi platformami załogowymi i lądowymi (morskimi); podatność na przenoszenie wielu rodzajów czujników i broni: tradycyjnej amunicji kinetycznej, broni niekinetycznej (broń nieśmiercionośna) oraz urządzeń (sensorów) wywiadowczych, a także środków retransmisji sygnałów w sieciach łączności. Wzrasta zapotrzebowanie na czujniki o wysokiej dokładności. W zakresie sensorów optycznych nowym wymaganiem jest zdolność jest identyfikacji osoby lub wykrycie na polu walki subtelnych zmian sugerujących aktywność militarną.
Literatura: J. Karpowicz, Warfare Use of Unmanned Aerial Vehicles - Bojowe zastosowania bezzałogowych statków powietrznych [w:] Safety & Defense 2021/2 Military University of Aviation, Dęblin, Poland 2021. J. Karpowicz, Bariery rozwoju i wdrażania operacyjnego bezzałogowych systemów powietrznych [w:] Wybrane aspekty zastosowania bojowego lotnictwa, tom V, red. nauk.: A. Wetoszka, A. Truskowski, T. Kulik, Wydawnictwo LAW, Dęblin 2023.