BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE – jako element bezpieczeństwa narodowego jest to stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie i przetrwanie państwa – narodu, lecz również jego rozwój. Według Aleksandry Skrabacz bezpieczeństwo społeczne [bezp.sp.] oznacza ochronę egzystencjalnych podstaw życia ludzi, zapewnienie możliwości zaspokajania indywidualnych potrzeb (materialnych i duchowych) oraz realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauki, ochronę zdrowia oraz gwarancje emerytalne. Bezp.sp. jest jedną z kategorii → bezpieczeństwa narodowego, która odnosi się do ochrony egzystencjalnych podstaw życia (warunków bytowania) oraz umożliwia realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauki (warunków bytowych). Ostatecznym celem bezp.sp. (ang. societal security) w ujęciu → szkoły kopenhaskiej jest poprawa jakości i zrozumienie piękna życia zbiorowego.

Bezp.sp. jest wiązane często z bezpieczeństwem socjalnym [bezp.soc.] lub redukowane do niego. W perspektywie → sekuritologii bezp.soc. dotyczy warunków bytowych (ang. living security), a bezp.sp. – warunków bytowania (ang. safety of living), życia i egzystencji. Zarówno bezp.sp., jak i bezp.soc. realizowane są poprzez politykę społeczną, która według Jolanty Supińskiej dotyczy czterech sfer życia człowieka: pracy, dobrobytu, kultury społecznej i ładu społecznego. W perspektywie polityki społecznej
bezp.sp. jest taką formą lub stanem rzeczy, który zapewnia godne trwanie, przetrwanie i rozwój oraz doskonalenie poprzez kształtowanie sfery kultury, ładu społecznego i dobrobytu oraz pracy. Według Marka Leszczyńskiego bezp.sp. dzieli się na trzy rodzaje: bezp.soc.
(minimalne standardy socjalne) – związane z gwarancją minimalnych dochodów oraz transferami socjalnymi; bezp. rozwojowe (kapitał ludzki) – odnoszące się do ogólnych warunków rozwoju obywatela w danym państwie, opisane przez szanse i możliwości rozwojowe; → bezpieczeństwo wspólnotowe (kapitał społeczny) – odnoszące się do obszaru doznań i emocji, subiektywnych doznań jednostki bycia częścią większej wspólnoty.

W ujęciu sekuritologicznym bezp.soc. zależy przede wszystkim od takich elementów systemu społecznego, zgodnie z rozpoznaniem cybernetyki społecznej, jak socjoenergia i socjomasa, a bezp.sp. – od socjostruktury i socjokultury. Tym samym warunki bytowe kształtowane są przez wymiar (sektor i sferę) demograficzno-edukacyjny (wyrażany w ilości i jakości ludzi, ich prokreacji i edukacji) oraz ekonomiczno-socjalny (dostatek i dobrobyt oraz sytość), a warunki bytowania przez wymiar polityczno-prawny (ustrój i praworządność) oraz religijno-moralny czy też kulturowo-cywilizacyjny (preferowane wartości). Tymi wartościami w cywilizacji zachodniej i ideologii liberalno-demokratycznej są wolność, równość i braterstwo oraz odpowiedzialność. Warunki bytowe i bezp.soc. są tymi, które mają charakter bardziej materialny, a warunki bytowania i bezp.sp. tymi, których charakter jest bardziej niematerialny (organizacyjno-motywacyjny). Zatem o ile bezp.soc. wyraża materialną stronę bezpieczeństwa, o tyle bezp.sp. jest duchowo-organizacyjną stroną bezpieczeństwa. [Bogusław Jagusiak]

Literatura: B. Jagusiak, Bezpieczeństwo socjalne – warunek stabilności państwa [w:] Zagrożenia bezpieczeństwa państwa – geneza i charakter uwarunkowań, red. B. Jagusiak, Warszawa 2015 • M. Leszczyński, Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku. Zarządzanie bezpieczeństwem, Warszawa 2011 • J. Świniarski, M. Rudnicki, Filary securitologii społecznej, Warszawa 2021.