BIAŁY WYWIAD – metoda pozyskiwania informacji ze źródeł jawnych oraz ogólnodostępnych [→ wywiad]. Określany też akronimem OSINT od ang. Open Source Intelligence, co jest tłumaczone jako wywiad jawnoźródłowy. Szerokie wykorzystanie białego wywiadu [b.w.] wiąże się z nieograniczoną wręcz dostępnością tego rodzaju źródeł oraz szerokim ich zakresem tematycznym, a także faktem, iż w odróżnieniu od innych metod stosowanych przez służby wywiadowcze jest to metoda legalna. B.w. wykorzystuje zarówno informacje łatwo dostępne, jak również te, które są jawne, ale podlegają ograniczonemu rozpowszechnianiu czy dostępowi. Opiera się m.in. na informacjach pochodzących od specjalistów z danej dziedziny, naukowców czy dziennikarzy, co zwiększa ich wiarygodność i ułatwia weryfikację. B.w. spełnia w działalności wywiadowczej podstawową funkcję – jest bazą do pracy analitycznej. Wieloaspektowość pozyskanych w ten sposób informacji pozwala służbom na zbudowanie dostatecznego kontekstu i tła dla danego problemu (np. pod kątem społecznym, ekonomicznym czy historycznym). Rozwój technologii cyfrowych oraz internetu spowodował, że informacje mogą być powielane bez ograniczeń, a sposób ich przesyłania odbywa się niemal w czasie rzeczywistym. Stanowi to o kolejnej zalecie tej metody pozyskiwania informacji. Podstawowe rodzaje źródeł otwartych to: media tradycyjne (książki, czasopisma, prasa, radio, telewizja itd.); media elektroniczne, internet (portale agencji informacyjnych, blogi, strony gazet i czasopism, portale społecznościowe i strony internetowe); komercyjne – podmioty komercyjne (świadczące usługi z zakresu przygotowania raportów i analiz na zlecenie); naukowcy, eksperci w danej dziedzinie.

B.w. stosowany jest także w pracy służb policyjnych i specjalnych. Nie jest to metoda uniwersalna, w niektórych dziedzinach, np. w odniesieniu do → przestępczości zorganizowanej czy działalności terrorystycznej, dominują inne metody.

B.w. musi brać pod uwagę zagrożenia związane z praktykami dezinformacji (przybierającymi niekiedy postać → infodemii – w skali rozprzestrzeniania się nieprawdziwych wiadomości porównywalnych do pandemii), co wymaga stosowania różnorakich specjalistycznych metod weryfikacji i analizy informacji. Obecnie funkcje te realizują rozwiązania informatyczne, często wsparte sztuczną inteligencją, mające ogromne możliwości przetwarzania i magazynowania danych. [→ cykl wywiadowczy] [Andrzej Skwarski]

Literatura: K. Liedel, T. Serafin, Otwarte źródła informacji w działalności wywiadowczej, Warszawa 2011 • B. Sarmak, Wykorzystanie otwartych źródeł informacji w działalności wywiadowczej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015, nr 12.