BROŃ BIOLOGICZNA – rodzaj → broni masowego rażenia, w której ładunkiem bojowym są mikroorganizmy patogenne (np. laseczki wąglika), wirusy (np. wirus ospy prawdziwej) lub toksyny pochodzenia biologicznego (np. botulina, rycyna); broń ta wykorzystuje skłonność ludzkiego organizmu do zapadanie na niektóre choroby. Stosowanie broni biologicznej [br.bio.] polega na rozproszeniu infekcji dostępnymi środkami na danym obszarze. Czynnik biologiczny może być rozpraszany na różne sposoby, zwłaszcza przy użyciu metod: standardowych (aerozol, rozproszenie z powietrza przy udziale urządzeń latających), niestandardowych (pociski rakietowe lub artyleryjskie), naturalnych (przy pomocy owadów lub gryzoni), poprzez zanieczyszczoną wodę
i żywność (tzw. terroryzm hipermarketowy), za pośrednictwem podrzuconych bądź wysyłanych zakażonych przedmiotów, przesyłek.

Br.bio. jest wykorzystywana w celach wojskowych lub terrorystycznych [→ bioterroryzm], może być użyta przeciwko pojedynczym osobom, jak i atakować wojsko lub ludność cywilną na dużym obszarze. Jest bardzo niebezpieczna i skuteczna (niewielka ilość patogenów może przyczynić się do śmierci setek lub tysięcy ludzi), łatwa do stworzenia, stosunkowo tania w produkcji, o bardzo dużym zasięgu działania. Ponadto jest bardzo słabo wykrywalna, przynajmniej w początkowym okresie. Zbyt późne wykrycie źródła choroby może spowodować trudności w szybkim zdiagnozowaniu, wyleczeniu i uratowaniu ludzi.

Wyróżniane są cztery rodzaje br.bio.: 1. bakteryjna (wąglik, bruceloza, cholera, dezynteria, dżuma, dur brzuszny); 2. riketsjowa (afrykańskie, kleszczowe zapalenie mózgu, dur wysypkowy epidemiczny, gorączka „Q”, gorączka plamista, dur plamisty); 3.wirusowa (zapalenie mózgu, grypa, ospa, żółta febra); 4. grzybiczna (kokcydioidoimykoza, histoplazmoza, nokardioza). Br.bio. może być zagrożeniem zarówno wówczas, gdy jest kierowana bezpośrednio przeciwko ludziom, jak i wówczas, gdy celem ataku są zwierzęta i rośliny. Epidemia wśród inwentarza żywego i konieczność przymusowego uboju całych stad dla zapobieżenia rozszerzaniu się choroby stanowi zagrożenie głodem na zaatakowanym obszarze. Z kolei zastosowanie niektórych grzybów grozi niemal całkowitym zniszczeniem upraw konkretnych rodzajów roślin.

Problematykę br.bio. reguluje konwencja o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu z 1972 r., która weszła w życie w 1976 r. [Piotr Baczar]

Literatura: T. Płusa, K. Jahnz-Różyk, Broń biologiczna: zagrożenie i przeciwdziałanie, Warszawa 2002.